24 soruda evde bakım maaşı

[melleseferi]

Evde bakım maaşına dair 24 soru ve cevabı...

Engelli insanlarımızın hayatlarının idamesini evde yürütecek kişilere Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından aylık net asgari ücret miktarında verilen tutara evde bakım parası verilmektedir.

Evde bakım parası alabilmesi için özürlünün ailesindeki kişi başına düşen gelir miktarı asgari ücretin 2/3’ünden az olması gerekmektedir.

Evde bakım parası başvuruları ve bağlanması sırasında bir çok soru ile karşılaşılmaktadır, bu kapsamda karşılaşılan sorunlara Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın verdiği cevapları sizler için derledik.

24 soruda evde bakım maaşı;

Soru 1: Orta düzeyde zihinsel engelli ve %70 fonksiyon kaybı olan ve sağlık kurulu raporu ile ağır özürlü olduğu belgelendirilen ve eğitim ve rehabilitasyon hizmeti alan özürlü bir birey evde bakım ücretinden yararlanabilir mi?

Cevap 1: İlgi (b) yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (1) inci fıkrasının (c) bendinde yeralan "bakıma muhtaç özürlü" tanımı doğrultusunda ilgi (c) 2007 /06 sayılı Genelge hükümlere istinaden belirlenen esaslar çerçevesinde Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti tarafından bakım raporu ile bakıma muhtaç özürlü olduğu belirlenen kişiler evde bakım hizmetinden yararlanabilir. Bakım hizmetini sağlayan akrabaya bakım ücreti ödenir. Özürlünün eğitim hizmetinden yararlanması engel değildir.

Soru 2. Süreğen hastalığı (Parkinson, böbrek yetmezliği, astım, demans vb.) olan ve sağlık kurulu raporunda ağır özürlü olduğu belgelendirilen bir özürlü birey evde bakım ücretinden yararlanabilir mi?

Cevap 2: Yukarıda belirlenen esaslar çerçevesinde, Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti tarafından "bakıma muhtaç özürlü" olduğu belirlenen her özürlü, evde bakım hizmetinden yararlanabilir.

Soru 3: Özürlünün evli ve birlikte yaşayan kardeşinin geliri ailenin gelirine dahil edilir mi? Bakmakla yükümlü olunan bireyler kısmında özürlünün evli kardeşi belirtilmemektedir?

Cevap 3: İlgi (b) yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (1) inci fıkrasının Değişik (h) bendinde "bakmakla yükümlü bireyler" tanımlanmıştır. Söz konusu tanımda yer aldığı üzere özürlünün kendisi ile birlikte aynı evde yaşayan evli olan kardeşleri bakmakla yükümlü bireyler tanımı içinde yer almamaktadır. Bu nedenle söz konusu kişiler ve gelirleri, ailenin gelir hesaplamasına dahil edilmemelidir.

Soru 4: Yılda iki defa özürlünün ve ailenin durumunun bir inceleme raporu ile değerlendirilmesi istenmektedir. Bu değerlendirmeye bakım hizmetleri üyelerinin hepsi imza atacak mıdır? Tekrar değerlendirme sonunda yeniden üyelerin bireysel bakım planı hazırlanacak mıdır? Bakım Raporu hazırlanacak mıdır? Hizmetin devam etmesi için yeniden İl Müdürlüğünden onay alınacak mıdır?

Cevap 4: İlgi (b) yönetmeliğin 10 uncu maddesinin (1) inci fıkrasının Değişik (12) nci bendi uyarınca, bakım hizmeti hakkında değerlendirme, bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevli bir personel tarafından yılda en az iki kez yapılması belirlenmiştir. Söz konusu inceleme esnasında bakıma muhtaçlık, gelir durumundaki değişiklik, bakım hizmetinin uygunluğu vb. çok yönlü değerlendirme yapılması ön görülmüştür. Söz konusu değerlendirmeye ilişkin hazırlanacak rapor bakım raporu olmamakla birlikte; değerlendirmeyi yapan personelin tespitleri, gözlemleri ve aldığı bilgileri içerecektir. Sorun yok ise değerlendirme sonrası yeniden onay alınmasına gerek bulunmamaktadır.

Soru 5: Bakım hizmetini üstlenen akraba için bir bakım sözleşmesi yapmak gerekli midir?

Cevap 5: Bakım hizmetini veren akraba ile bakım sözleşmesi yapılmasına ilişkin yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Soru 6: Özürlünün ve ailesinin ekonomik yoksunluk içinde bulunması için kişi başına düşen aylık gelirin 279 YTL'nin altında veya üstünde 5-10 YTL olması ekonomik yoksunluğu etkiler mi? Ekonomik yoksul veya yoksul değil diye kabul edilebilir mi?

Cevap 6: Bakım hizmetinden yararlanabilmenin temel yapıtaşlarını, özürlünün bakıma muhtaç olması ve gelir durumunun 5579 sayılı Kanunla düzenlenen hesaplamasının altında olması oluşturmaktadır. Bu çerçevede gelire ilişkin hesaplamada Kanunun öngördüğü biçimde hareket edilmelidir.

Soru 7: Ailede iki özürlü var ise bir özürlü adına aile evde bakım ücreti alıyorsa ikinci özürlünün başvurusunda ailenin almış olduğu evde bakım ücreti de gelire eklenir mi?

Cevap 7: İlgi (d) yazıda belirtildiği üzere, evde bakım hizmetinden yararlandırılan özürlü için alman bakım ücretinin, aile gelirinin tespit edilmesine ilişkin hesaplamada dikkate alınmaması gerekmektedir.

Soru 8: Gelirini saklayan veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısındaki değişikliği zamanında beyan etmeyen müracaatçı hakkında nasıl bir yasal işlem yapılmalıdır?

Cevap 8: Bakım hizmetinden yararlanma talebi ile müracaat eden ve yalan veya yanlış bilgi içeren müracaatlar, İl Muhakemet Müdürlüğü'ne bildirilir.

Soru 9: Bakıma muhtaç özürlü ile birlikte yaşamayan ancak günlük 8 saat olarak aynı adreste bakım hizmetini verebilecek akrabaya yine bir aylık net asgari ücret tutarı mı ödenecektir? Yoksa bunda herhangi bir kesinti yapılacak mıdır?

Cevap 9: İlgi (b) yönetmeliğin 11 inci maddesinin (1) inci fıkrasının Değişik (5) inci bendinde, aynı adreste ikamet etmeyen ancak fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç özürlü ile birlikte olan akrabaya da evde bakım ücreti olarak 1 aylık net asgari ücret tutarında ücret ödemesi yapılacaktır.

Soru 10: Bir akraba aynı adreste iki bakıma muhtaç özürlüye bakım hizmeti verebilir denilmektedir. Burada bu bakımı gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğine ilişkin bakım heyeti değerlendirme yapmalı mıdır?

Cevap10: İlgi (b) yönetmeliğin inceleme ve tespit bölümünü içeren 7 nci maddesinin Değişik (3) üncü fıkrası uyarınca, özürlü ve ailesi hakkında çok yönlü bir değerlendirme yapılması, varsa kanaat ve teklif belirtilmesi ön görülmüştür.

Yine aynı yönetmeliğin 13 üncü maddesinin Değişik (3) üncü fıkrası uyarınca "Bir akrabanın bakıma muhtaç bir özürlüye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma muhtaç iki özürlüye bakım hizmeti verebilir." hükmüne binaen, Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti söz konusu müracaatı değerlendirecek, kanaat belirtecektir.

Soru 11: Her çocuk bakım ve gözetime muhtaçtır. 1 yaşındaki bir özürlü ile 25 yaşındaki bir özürlünün değerlendirmesinde 17.04.2007 tarih ve 06 nolu genelge hükümleri uygulanmaktadır. Burada bu değerlendirmede çocuğun yaşına bakılarak bakım hizmeti kapsamında tutulabilir mi? Ya da özürlü olması yeterli midir?

Cevap 11: Özürlünün bakım hizmetinden yararlanmasmdaki tek ön koşul "bakıma muhtaç özürlü" olmasıdır. Bu kapsamda yaş sınırlılığı bulunmamaktadır.

Soru 12: Bakım Raporu ile veya daha önceden yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda bakıma muhtaç bir özürlü 6 aylık değerlendirmesinde tekrar bakıma muhtaçlığı mı değerlendirilmeli ya da gelir ve bakmakla yükümlü olduğu birey sayısı mı? Özürlü bu değerlendirmelerde bakıma muhtaçlıktan çıkarılabilir mi?

Cevap 12: Bakım hizmetinden yararlanan bakıma muhtaç özürlüye verilen hizmetin uygunluğu konusunda yılda en az iki kez yapılması ön görülen inceleme hakkında; ilgi (b) yönetmeliğin 10 uncu maddesinin (12) inci fıkrasında ayrıntılı bilgi yer almaktadır. Buna göre "Bakım hizmetleri değerlendirme heyetinde görevli bir personel, bakım hizmetinin bakıma muhtaç özürlünün akrabaları tarafından verilmesi hâlinde, yılda en az iki kez bakım hizmetini verecek kişiye, bakım hizmetinin verilmesinde uygulanacak usul ve esaslar dâhilinde rehberlik eder ve bakım hizmetinin bireysel bakım planı doğrultusunda verilip verilmediğini inceler, bakmakla yükümlü olduğu birey sayısında değişiklik olup olmadığını gözlemler ve gelirlerinde değişiklik olup olmadığı hakkında bilgi alır. Tespitlerine, gözlemlerine ve aldığı bilgilere ilişkin rapor hazırlayarak il müdürlüğüne bildirir. İl müdürlüğü raporun içeriğine göre işlem yapar."hükmüne binaen değerlendirme sonrası gerekli görüldüğü takdirde bakım hizmeti sonlandırılabilir.

Soru 13: Ticari faaliyetle uğraşan özürlü yakınlarının gelirleri incelenirken yıllık gelir ve gider tablosu görülmektedir. Burada müracaatçının yıllık gelirine bakılarak mı hesaplama yapılmalı? Ya da gideri düşülerek mi hesap yapılmalıdır?

Cevap 13: Ticari faaliyetlerde gelirin hesaplanmasında; müessesenin toplam gelirinden giderlerinin düşülmesinden sonraki tutarın dikkate alınmasının gerektiği mütalaa edilmektedir.

Soru 14: Bazı ticari faaliyetlerle uğraşan müracaatçılara yasal evrak üzerinde gelirini çok düşük göstermektedirler. Ancak gelirinin daha üst kısımda olduğunu piyasa koşullarına baktığında tespit etmektesiniz. Bu durumda ne yapmalıdır?

Cevap 14: Gelir durumu ile ilgili farklılıkların tesbiti halinde, 2007/17 sayılı Genelgenin (e) maddesi gereğince işlem yapılır. (İlgili madde; "Bakım raporunda, bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri belirtilerek kişi başına düşen aylık ortalama gelir tespit edilir. Bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri konusunda, beyan edilen bilgi ve belgeler ile bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yapılan gözlemler ve edinilen bilgiler arasında farklılık görülmesi hâlinde, ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bu durumda beyan edilenden farklı bilgi ve belgeye ulaşılması hâlinde konu gerekçeleri (ulaşılan resmi belge, görüşme raporları, tespit tutanakları vb. belgeler) ile birlikte bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilir. Konunun hassasiyeti, özürlünün veya yasal temsilcisinin itiraz ve dava açma hakkı, kamu kaynaklarının doğru kullanımı ve hak sahibine hakkının verilmesi ancak hak sahibi olmayanlara haksız menfaat sağlanmaması hususları dikkate alınarak belirtilen iş ve işlemlerin özenle yapılması gerekmektedir".)

Soru 15: Herhangi bir işte günde 8 saat süreyle bir işte çalışan ve günün diğer bölümünde özürlü ile birlikte zaman geçiren bir akraba bakım hizmetini üstlenebilir mi?

Cevap 15: İlgi (b) yönetmeliğin 11 inci maddesinin (1) inci fıkrasının (5) inci bendi uyarınca, bakıma muhtaç özürlünün yirmidört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma muhtaç özürlü ile birlikte olunması halinde bakım hizmetinden yararlanabileceği ön görülmüştür. Buna göre ilgili madde hükmüne uygun koşulları taşıyan talebin, Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyeti tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Soru 16: Günlük 8 saat süre ile bir işte çalışan ve önemli ölçüde bakıma muhtaç bir özürlünün yakını diğer saatlerde bu özürlünün bakımını üstlenebilir mi? (Örneğin eşi vb.)

Cevap 16: Bakıma muhtaç özürlüye akrabanın fiilen en az sekiz saatten az olmamak üzere bakım hizmetinin sağlanması hususu, ilgi (b) yönetmeliğin 11 inci maddesinin (1) inci fıkrasının (5) inci bendinde düzenlenmiş olup, Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyetinin de kanaati çerçevesinde en uygun hizmet modeli değerlendirilecektir.

Soru 17: Daha önceden yapılan incelemeler sonucunda özürlüye evde bakım hizmeti kapsamında bakması uygun görülmeyen ve özel bakım merkezinde bakımı tavsiye edilen özürlü için aile bu modeli kabul etmezse ne yapılmalıdır? Evde bakım özürlünün yüksek yararı için uygun değilse özel bakım modelinde ısrarcı olunmalı mıdır?

Cevap 17: İlgi (b) yönetmeliğin 10 uncu maddesinin Değişik (6) ncı fıkrası uyarınca,

"Bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, bakıma muhtaç özürlünün; psiko-sosyal ve sağlık durumunu dikkate alarak bakım ihtiyacını ve bakım ihtiyacının nasıl giderileceğini belirleyerek bakım raporunu hazırlar" hükmü yer almakta olup Değişik (7) inci fıkrasında "Bakım raporunun hazırlanmasında özürlünün ve ailesinin görüş ve talepleri de dikkate alınır" denilmektedir. Buna göre müracaatçının talebinin yanı sıra özürlü için en uygun hizmet modeli değerlendirilecektir.

Soru 18: Ailenin toplam geliri hesaplandığında ekonomik yoksunluk içinde iseler ancak özürlünün bakımını ve temel ihtiyaçlarını karşılayabiliyorlarsa bunlar için de bakım ücreti ödenmeli midir? Önemli olan ekonomik yoksunluk ve özürlünün bakıma muhtaç olması yeterli midir?

Cevap 18: Bakım hizmetinden yararlanmak üzere müracaatlara ilişkin gelir hesaplaması 5579 sayılı Kanunla belirlenmiş olup, bakıma muhtaç özürlü olma durumu bu çerçevede değerlendirilecektir.

Soru 19: Bakıma muhtaç özürlülerin ailelerine yönelik nasıl bakım hizmeti vereceklerine yönelik bilinçlendirme için bir seminer-program veya broşür yapılmalı mıdır?

Cevap 19: Özürlülere yönelik bakım hizmetlerini içeren mevzuat, özürlülerin yaşam kalitesini arttırmayı amaçlamakla birlikte, bakım hizmetini veren akraba^akıcı personele yönelik eğitim hususları İl Müdürlüğünün kaynakları çerçevesinde yapılabileceği ön görülmüştür.

Soru 20: Gelir beyanında bazı müracaatçılar gerçek dışı beyanda bulunmaktadır. Ancak beyan edilen gelirin doğruluğu yansıtmadığı görülmektedir. Örneğin bir dersanede öğretmen olarak görev yapan bir müracaatçı ücret bordrosunda bir asgari ücret karşılığında çalıştığını beyan etmektedir. Ancak bilinmektedir ki dersanede o öğretmenin branşındaki bir personelin ücreti, belirtilen ücretin 3-4 katı tutarında ücrete çalışmaktadır. Bu durumda hangisi değerlendirmede baz alınmalıdır?

Cevap 20: Gelir durumu ile ilgili farklılıkların tesbiti halinde, 2007/17 sayılı Genelgenin (e) maddesi gereğince işlem yapılır. (İlgili madde; "Bakım raporunda, bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri belirtilerek kişi başına düşen aylık ortalama gelir tespit edilir. Bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri konusunda, beyan edilen bilgi ve belgeler ile bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yapılan gözlemler ve edinilen bilgiler arasında farklılık görülmesi hâlinde, ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bu durumda beyan edilenden farklı bilgi ve belgeye ulaşılması hâlinde konu gerekçeleri (ulaşılan resmi belge, görüşme raporları, tespit tutanakları vb. belgeler) ile birlikte bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilir. Konunun hassasiyeti, özürlünün veya yasal temsilcisinin itiraz ve dava açma hakkı, kamu kaynaklarının doğru kullanımı ve hak sahibine hakkının verilmesi ancak hak sahibi olmayanlara haksız menfaat sağlanmaması hususları dikkate alınarak belirtilen iş ve işlemlerin özenle yapılması gerekmektedir".)

Soru 21: Gelir getiren tarım arazisi olan müracaatçılardan arazilerinin gelirlerini hesaplatmaları için İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerine yönlendirilmektedir. Hazırlanan raporlarda arazi gelirleri çok düşük gösterilmektedir. Bu durumda ne yapmalıdır?

Cevap 21: Gelir durumu ile ilgili farklılıkların tesbiti halinde, 2007/17 sayılı Genelgenin (e) maddesi gereğince işlem yapılır. (İlgili madde; "Bakım raporunda, bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri belirtilerek kişi başına düşen aylık ortalama gelir tespit edilir. Bakmakla yükümlü olunan bireyler ve gelirleri konusunda, beyan edilen bilgi ve belgeler ile bakım hizmetleri değerlendirme heyetince yapılan gözlemler ve edinilen bilgiler arasında farklılık görülmesi hâlinde, ilave bilgi ve belge istenir ve resmi veya özel kişi, kurum ve kuruluşların bilgilerinden yararlanılır. Bu durumda beyan edilenden farklı bilgi ve belgeye ulaşılması hâlinde konu gerekçeleri (ulaşılan resmi belge, görüşme raporları, tespit tutanakları vb. belgeler) ile birlikte bakım raporu formunun değerlendirme bölümünde belirtilir. Konunun hassasiyeti, özürlünün veya yasal temsilcisinin itiraz ve dava açma hakkı, kamu kaynaklarının doğru kullanımı ve hak sahibine hakkının verilmesi ancak hak sahibi olmayanlara haksız menfaat sağlanmaması hususları dikkate alınarak belirtilen iş ve işlemlerin özenle yapılması gerekmektedir".)

Soru 22: Özürlü müracaatlarında inceleme ve değerlendirme başvurusu sırasına göre yapılmaktadır. Hangi durumlarda inceleme ve değerlendirme için öncelik tanınmalıdır?

Cevap 22: Özürlü bakım hizmetlerine ilişkin müracaatlarda başvuru tarihi baz alınarak iş ve işlemlerin yürütülmesi hakkında 12.07.2007 tarih ve 2385 sayılı yazımız mevcut olmakla birlikte, durumu aciliyet gösteren (buluntu, terk vb.) vakalarda başvuru sırası gözetmeksizin durumunun değerlendirilmesi ön görülmektedir.

Soru 23: Gelir veya sağlık kurulu raporu sonucu nedeni ile red ettiğiniz bazı vakalarda müracaatlar yeni gelire yönelik veya sağlık kurulu raporu alıp tekrar müracaat etmektedirler. Bu durumda ne yapmalıdır? Önceki değerlendirmeyi esas mı almak gerekir? Tekrar inceleme için belirli bir sürenin geçmesi gerekli midir?

Cevap 23: 23.10.2007 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik çerçevesinde değişiklik yapılan hükümler doğrultusunda reddedilen müracaatlar hakkında yeni belge ile yeniden müracaat halinde yeniden işlem yapılır. Belli bir sürenin geçmesi beklenmez.

Soru 24: Daha önceden başvuruda bulunan müracaatçılar hakkında sosyal inceleme esas alınarak başvuru Sosyal Servis Başvuru ve İşlem Defterine kayıt yapılıyordu. İnceleme tarihi ve sonucu ise deftere sonra işleniyordu. Şu anda sosyal inceleme yapma kaldırıldığı ve sadece bakım raporu doldurulması gerektiği için müracaatçının başvurusu ilgili deftere kayıt edilecek midir? Yoksa kayıt yapılmayacak mıdır?

Cevap 24: 2006/25 sayılı "Sosyal Servis Başvuru ve İşlem Defter"konulu genelge hükümleri doğrultusunda, müracaatlara ilişkin hazırlanan "Bakım Raporu", Sosyal Servis Başvuru ve İşlem Defterine kaydedilecektir.

engellilersitesi