Gebelik Dönemi ve Doğum SORULAN SORULAR
Gebeliğin belirtileri nelerdir?
Gebeliğin en önemli belirtisi beklenen adetin gecikmesidir. Beklenen adet tarihi bir hafta gecikene kadar bunu hemen gebeliğe bağlamak doğru değildir
Gebeliğin diğer erken dönem belirtileri arasında daha önceden olmayan bir yorgunluk hali, özellikle adetin iki hafta gecikmesinden sonra ortaya çıkan sabah bulantıları, sık idrara çıkma, memelerde dolgunluk sayılabilir.
Bu belirtilerin hiç birisi görülmezse (normal zamanında adet görülmesi gebelikte çok nadir görülen bir durumdur), bedende gebeliğin ilerlemesiyle paralel olarak ortaya çıkan fiziksel değişiklikler görülmeye başlanacaktır.
--------------------------------------------------------------------------------
Doktor kontrolleri ne zaman başlamalı ve ne sıklıkla olmalı?
En ideali gebe kaldığınızı öğrenir öğrenmez doktor kontrolüne başlamanızdır. Bu ilk kontrol esnasında herhangi bir risk belirlenmediğinde gebelerimizi 28. gebelik haftasına kadar dörder haftalık aralıklarla, 28.haftadan 36. haftaya kadar ikişer haftalık aralıklarla ve bu haftadan sonra doğuma kadar her hafta kontrole çağırmaktayız. Ancak bir kontrolden diğer kontrole kadar geçen süre içerisinde herhangi bir şikayet olması durumunda mutlaka doktorunuzla bağlantı kurmanız önemlidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelik boyunca ne gibi tetkikler yapılmalı?
Düşük riskli gebelere ilk gebelik muayenesinde ve mümkün olduğunca gebeliğin erken dönemlerinde mutlaka bir ultrason yapılmalıdır. Bu incelemenin en önemli amacı gebeliğin dış gebelik olmadığının saptanmasıdır. Ayrıca bu inceleme çoğul gebelik varlığı gibi gebelik boyunca yapılan takiplerin yönünü değiştirebilecek durumları da ortaya çıkarır. Bu ilk antenatal muayenede tansiyon ölçümü yapılmalı, kan grupları belirlenmeli, tam kan ve tam idrar analizi, idrar kültürü yapılmalıdır. İlk 13 haftalık dönemde toksoplazma ve rubella antikorlarının belirlenmesi de önemlidir. Gebeliğin 16. 18. haftaları arasında üçlü test denen incelemeyle bebeğin down sendromu ve nöral tüp defekt riski ortaya çıkarılmalıdır. 16. 24. gebelik haftaları arasında yapılan ayrıntılı ultrason ile bebeğin bedensel sağlığı gözden geçirilmelidir. 24. 28. gebelik haftaları arasında risk altında olanlara 100 gram glikoz ile şeker yükleme testi (OGTT) yapılmalı, risk altında olmayanlara ise 50 gram glikoz ile açlık ve tokluk kan şekeri taraması (PPG) yapılmalıdır. 28-32. haftalar arasında tam kan, tam idrar ve idrar kültürü testleri tekrarlanmalı ve gerekirse tedavi edilmelidir. 36. 38. gebelik haftaları arasında duruma göre kan ve idrar analizleri tekrarlanmalı ve bu dönemde hepatit B antijen ve antikoru belirlenmelidir. Her antenatal vizitte tansiyon ölçümü, kilo ölçümü, karın büyüklüğü ölçümü yapılmalı ve bebeğin karın içindeki pozisyonu değerlendirilmeli ve kalp sesleri dinlenmelidir. 38. gebelik haftasından sonra doğuma kadar haftalık NST testi yapılmalı ve 40. gebelik haftasından sonra buna ultrasonda bebeğin amniyos sıvı miktarının değerlendirilmesi eklenmelidir.
Bu anlatılan incelemeler yalnızca anne sağlığı ve bebek sağlığı açısından düşük risk altında olan gebeler için geçerlidir. Anne veya bebek sağlığının daha yakından gözlenmesi gereken durumlarda yukarıdakilere ek olarak bazı incelemeler yapılmaktadır.
--------------------------------------------------------------------------------
Düşük tehlikesinin en fazla olduğu zaman ne zamandır?
Düşük tehlikesi gebeliğin ilk üçte birlik dönemi olan ilk 13 haftada en sıktır. Düşüğün en sık nedeninin gebelik ürününün "hatalı üretimi" olması nedeniyle bu dönemde organ gelişimi aksamakta ve gebelik kendi kendini sonlandırmaktadır.
--------------------------------------------------------------------------------
Doktorumu seçerken nelere dikkat etmeliyim?
Doktor seçiminiz önemlidir. Gebeliğinizi takip eden ve doğumunuzu yaptırdıktan sonra da size tıbbi destek verecek doktorunuzla ilk karşılaştığınızda ona çekinmeden sağlığınızla ilgili her türlü soruyu sorabilmeli ve net cevaplar alabilmelisiniz. Aranızda ilk karşılaşmada oluşan psikolojik bağ gebeliğin ve doğumun seyri açısından çok önemlidir. Doktorunuza gittiğinizde korku değil heyecan ve merak duymalısınız, ona güven duyabilmelisiniz. Doktorunuz sizin endişelerinizi giderebilmelidir. Gebelikle ilgili genel sorulara telefonla aradığınız zaman da cevap verebilmeli ve acil durumlarda 24 saat boyunca ulaşılabilecek durumda olmalıdır. Doktorunuz acil bir durumda hastaneye uygun zamanda ulaşabilecek mesafede çalışan ve oturan bir doktor olmalıdır. İlk karşılaşmada bu konuları doktorunuzla tartışmalısınız. Sizin bu beklentierinizi karşılayan bir doktorunuz olduğunda sizin de ona karşı bazı sorumluluklarınız olacaktır: Doktorunuzun uyarılarını dikkatle dinlemeli, takiplerinize düzenli olarak gitmeli, yazdığı ilaçları düzenli olarak kullanmalı ve ona karşı her zaman dürüst olabilmelisiniz. Doktorunuzun 24 saat hizmette olduğunu bilmeli, ancak acil olmayan sorularınız için mümkünse gündüz saatlerini bekleyebilmelisiniz. Başka bir nedenle başka bir doktora gittiğinizde bu durumu doktorunuza haber vermeli ve yazılan ilaçları ona bildirmelisiniz. Gebelik ve doğum esas olarak bir stres durumu değil, heyecanlı bir deneyimdir. Bu deneyimin hazzını duyabilmek için doktorunuzla aranızdaki yakın diyalog önemlidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Korunma yöntemi kullanılsa bile gebe kalınabilir mi?
Başarısızlık oranlarına göre sıralandıklarında en etkin korunma yöntemleri doğum kontrol hapları, tüplerin ameliyatla bağlanması, erkeğe uygulanan vazektomi operasyonu, aylık iğneler, Norplant çubukları ve spiraldir. Bu yöntemlerden herhangi birini kullanan bayanlarda gebe kalma riski spiral hariç önemsenmeyecek kadar azdır. İkinci grupta yer alan ve etkinliği bariz şekilde daha düşük olan yöntemler ise yine başarısızlık oranlarına göre sıralandıklarında prezervatif, kadına uygulanan diyafram, sperm öldürücü kremler veya köpükler, takvim yöntemi, geri çekme yöntemi gibi yöntemlerdir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebe olduğumu bilmeden akciğer filmi çektirdim. Ne yapmalıyım?
Gebe olduğunun farkına varmadan radyolojik incelemelere tabi tutulan o kadar çok sayıda kadın vardır ki, bunların hepsine tıbbi tahliye önermek bebeğin yaşama hakkına saldırı olurdu. Bir akciğer filminin ve hatta birden fazlasının çekilmesi esnasında bebeğe ulaşan doz bebeğin gelişiminin hiç bir döneminde olumsuz etkiler yaratmak için yeterli değildir. Bu yüzden gebeliğinizi devam ettirin. Ancak aklınızda tutmanız gereken nokta hiçbir ilaca, radyasyona ya da başka bir etkene maruz kalmayan anne adaylarının bile %2-3'ünde bebeklerin çeşitli anomalilerle doğmalarıdır. Bebekte anomali oluştuğunda bunu çekilen tek bir akciğer grafisine bağlamak doğru değildir.
--------------------------------------------------------------------------------
Tıbbi tahliye nedir?
Tıbbi tahliye, yani "kürtaj" gebeliğin çeşitli nedenlerle sonlandırılması anlamını taşır. Ülkemizde yasal olarak anne adayı isteğiyle 10. gebelik haftasına kadar gebelik uzman doktor tarafından sonlandırılabilir. 10. gebelik haftasından sonra ise ancak tıbben gerekli olan durumlarda gebelik sonlandırılır ve yasal olması için uzman doktorlar ekibinin onayı gerekir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebeliği sonlandırmak için "iğne" olduğunu duydum. Nerede bulabilirim?
Bu uygulama maalesef ülkemizde çok yaygındır. Genelde eğitimsiz kişilerce önerilen ve uygulanan bu yöntemde kadın gebelik testi yaptırmadan "iğne" yaptırmakta ve bu iğnenin içinde varolan hormonlar aslında hormonal bir dengesizliğe bağlı olarak geciken adetin oluşmasını sağlamaktadır. Aslında sözkonusu olan bir gebelik değildir veya gebelik varsa bile tesadüfen iğne sonrası düşükle sonuçlanmaktadır. Kürtaja alternatif gebeliği sonlandırma yöntemleri bilimsel olarak henüz deneme aşamasındadır ve en gelişmiş ülkelerin çoğunda bile kitlesel kullanıma sunulmamıştır.
--------------------------------------------------------------------------------
Dış gebelik nedir?
Fallop tüpünde başlayan döllenme sonrasında gebelik ürünü tüp içinde ilerler ve rahim içinde en uygun yere yerleşir. Bunun sonucunda normal rahimiçi gebelik süreci başlar. Herhangi bir nedenle döllenme sonrası gebelik ürününün rahim içine ulaşamadan başka bir yerde gelişimini devam ettirmeye başlaması sonucu dış gebelik adı verilen durum oluşur. En sık fallop tüpünün içinde rastlanmasına karşın dış gebelik karın boşluğunda, yumurtalıklarda, rahim ağzının içinde oluşabilir. Gebelik ürünü bu anormal bölgede yavaş da olsa gelişimini sürdürürken, etrafındaki dokuların bu büyüyen yapıya yer açma yetenekleri olmaması nedeniyle gebelik ürünü bu dokuları zorlar ve bir süre sonra doku yırtılarak iç kanamaya neden olur.
--------------------------------------------------------------------------------
Spiralim olmasına rağmen gebe kaldım. Ne yapmalıyım?
Spiral olmasına rağmen gebe kalmak doktor kontrolüne gidilmesini gerektiren ciddi bir durumdur. Çünkü spiralin kendisi ve ipi rahim içindeki gebelik ürünü için önemli bir enfeksiyon kaynağı teşkil eder. Eğer gebeliği istemiyorsanız ve yasal tahliye sınırlarını aşmamışsanız bebeği aldırın. Gebeliğin devamını istiyorsanız doktorunuz size enfeksiyon riskinden kurtulmak için spiralin çekilmesini önerebilir. Spiral çekildiğinde gebeliğin düşükle sonuçlanma olasığı olsa bile bu durum iltihaplanma tehlikesine tercih edilmelidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Doğum kontrol hapı kullanırken gebe kaldım. Ne yapmalıyım?
Doğum kontrol hapları yanlış kullanılmadıkları sürece gebeliğe karşı oldukça yüksek bir koruyuculuğa sahiptir. Buna rağmen gebe kalmışsanız mutlaka doktora başvurun. Gebeliği istemiyorsanız ve gebeliğiniz yasal tahliye sınırları içindeyse bebeği aldırın. Gebeliğin devam etmesine karar verdiyseniz düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeyi ihmal etmeyin. Doğum kontrol haplarının doğacak kız çocukta aşırı tüylenme dışında bir anomaliye yolaçtıkları saptanmamış olmakla beraber bu konudaki bilimsel veriler kesin bir yorum yapabilmek için yeterli değildir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebe olduğumu bilmeden ilaç kullandım. Ne yapmalıyım?
Bu çok sık rastlanan bir durumdur ve en sık kullanılan ilaçların çoğu bebek üzerinde olumsuz etki göstermez. İlaçların kutularını, reçetenizi, kullandığınız tarihleri not ettiğiniz defterinizi alarak doktora başvurun. Doktorunuz ilk önce gebelik haftasını belirleyecek ve kullanılan ilaçları gözden geçirerek size gebeliğin devamı ve riskler konusunda bilgi verecektir.
Bebek neden ters duruyor?
Bebeğiniz gebeliğin ilk dönemlerinden itibaren hareket etmeye ve kendisine en uygun pozisyonu bulmaya çabalar. Burada amaç en az yer kaplayacak pozisyonu bulmak ve bu arada kordonun sıkışmasını engellemektir. Takiplerden birinde bebeğin ters durduğunu duyabilir, diğer bir kontrolde ise bu durumun düzelmiş olduğunu öğrenebilirsiniz. Genellikle 36. gebelik haftasına kadar büyük yer değişiklikleri yapan bebek bu haftadan sonra %96 olasılıkla başı aşağıda pozisyona geçmiş olacaktır.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebek hareketleri ne zaman başlayacak?
İlk gebeliğini yaşayan bir anne adayı genellikle 18. haftadan itibaren bebek hareketlerini belirgin bir şekilde hissetmeye başlar. Daha önceden tecrübesi olan anne adayları ise 16. gebelik haftasından itibaren bebek hareketlerini hissedebilmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelik döneminde karında oluşan çatlaklıkları önlemek için neler yapılabilir?
Gebelikte çatlak oluşumu ailevi özelliklere ve kişinin kendi özelliklerine bağlı olarak kişiden kişiye çok değişkendir. Bazı anne adaylarında hiç bir çatlak oluşmazken bazılarında gebeliğin erken dönemlerinden itibaren yaygın çatlaklar oluşabilir. Genetik olarak çatlak oluşumuna eğiliminiz yüksek olsa da bu çatlaklıkları olabilenin en azına indirmek için sizin yapabileceğiniz bazı şeyler var. Öncelikle dengeli beslenmeliniz. Sebze, meyve ve proteinden zengin gıdalarda bulunan yapıtaşları ve başta C ve E vitamini olmak üzere çeşitli vitaminler cildin esnekliğini korumasına önemli katkılarda bulunur. Piyasada reçetesiz satılan ve doktorunuzun da onayladığı çeşitli "çatlak önleyici kremler" de faydalı olabilir. Bunları karnınıza, göğüslerinize ve kalçalarınıza düzenli olarak uygulamalısınız. Bu ilaçların karın çatlaklarının oluşumunu önlemesi garanti olmamakla beraber, cildin kurumasını önleyerek ve ciltteki kollajen liflerinin elastikiyetini koruyarak çatlakların olabilecek en düşük seviyede oluşmasına önemli katkıları vardır.
Karnınızda oluşan çatlakların rengi gebelik esnasında oldukça koyuyken, gebelikten sonra genellikle renkleri açılır ve gümüş bir görünüm alırlar. Işıkta belirgin olarak görünürlerken, ışık olmayan bir ortamda neredeyse görünmez hale gelirler. Bebek sahibi olmak elbette vücudunuzda bazı kalıcı değişiklikler bırakacaktır. Çatlaklar da bu değişikliklerden, anne olmanın göstergelerinden biridir. Bu değişiklikleri kabullenmelisiniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte belağrısı normal midir?
Gebelikte çok çeşitli nedenlerle belağrısı daha sık görülür. Anne adaylarının tümüne yakını bu ağrıları gebeliğin farklı bir döneminde ve farklı şiddetlerde hisseder. Bu belağrılarının en önemli nedeni gebelikte büyüyen uterus nedeniyle vücudun ağırlık merkezinin değişmesi ve omurga kemiklerinin buna uyum sağlayamamasıdır. Bu uyum sağlanamadığında ağırlık kemiklere eşit dağıtılmadığından dengeyi sağlamak için bazı ligaman ve kas grupları diğerlerinden daha fazla gerilir ve ağrı ortaya çıkar. Diğer önemli bir neden de karın kaslarının zayıf olmasıdır. Önceden doğum yapmış ve doğum sonrasında karın kasları eski tonusuna dönmemiş olan anne adaylarında beağrıları daha sık gözlenmektedir. Bir ek faktör daha sizin belinizi yanlış kullanmanız ve aşırı zorlanmanız olabilir. Aşağıdaki önlemler sizin belağrınızı azaltmada yardımcı olabilir:
· · Yerden birşey almak için eğilirken bacaklarınızı bükerek eğilin.
· · Yüksek topuklu ayakkabı kullanmayın.
· · Çok uzun süre oturmaktan ve çok uzun süre ayakta durmaktan kaçının.
· · Otururken ve yürürken dik durmaya dikkat edin. Ancak dik durmaya çalışırken bunu bazı kas gruplarınızı kasarak değil en doğal şekilde yapmaya çalışın.
· · Pelvik tilt adı verilen egzersizi sık sık uygulayın. Bu egzersiz sizin bel kaslarınızı güçlendirerek daha az belağrısı duymanıza yardımcı olmada oldukça etkilidir: Diziniz ve elleriniz üzerine çökmüş bir konumdayken bir kedinin öfkelendiğinde belini kabartmasına benzer bir şekilde belinizi yukarıya doğru kaldırın, bir süre bu pozisyonda bekleyin ve sonra yine kendinizi gevşetin. Bu egzersizde deneyim kazandıktan sonra aynı işlemi sırtüstü yatarken belinizi yere tam yaslayıp gevşemek şeklinde de uygulayabilirsiniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebeliğim esnasında köpeğimin ve/veya kedimin bana ya da bebeğime bir zararı olabilir mi?
Gebeliğiniz döneminde bazı şartlar yerine getirildiği sürece ev hayvanlarınızın size ya da gebeliğinize bir zarar vermesi beklenen bir durum değildir.
Kedilerin ve özellikle de sokağa çıkarılan kedilerin en büyük tehlikesi bazılarının dışkılarında toksoplazma adı verilen ve doğmamış bebekte enfeksiyon yarattığında ciddi durumlara yolaçabilen bir parazitin bulunabilmesidir. Ev kedilerinde bu parazit nadir görülmekle beraber bu parazit kedinin dışkısıyla bulaştığından önlem olarak kedinizin dışkı kabını başka birinin değiştirmesini sağlayın. Kediyi sevmenizde, ona dokunmanızda bir sakınca yoktur.
Köpeklerin en büyük tehlikesi ise "köpek kisti" adı verilen ve yine bir parazit tarafından oluşturulan sıklıkla karaciğer yerleşimli kistlerin oluşumuna neden olabilmeleridir. Gebelikte bu enfeksiyon geçirildiğinde enfeksiyonun bebek üzerinde olumsuz bir etki yaratması beklenmemekle birlikte yine de köpeğinizin bakımını başka birinin üstlenmesinde fayda vardır.
--------------------------------------------------------------------------------
İşim gereği bilgisayarla çalışmak durumundayım. Monitörlerden yayılan ışınların gebeliğim üzerinde ne gibi olumsuz etkileri olabilir?
Bugüne kadar yapılan çalışmalar bilgisayardan yayılan ışınların iyonize edici olmamaları nedeniyle gebelik üzerinde olumsuz bir etki olmasının beklenmediğini düşündürmektedir. Ancak araştırmalar devam etmektedir. Bu yüzden kendi monitörünüze ve yakınınızda bulunan monitörlere filtre takılmasını sağlamanız ek bir önlem alma açısından yeterli görünmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte yolculuk yapabilirmiyim?
Gebelikte yorucu yolculuklar yapılmaması tavsiye edilir. Özellikle 36. haftadan itibaren anne adayı uzun yolculuklara çıkmamalıdır. Bunun nedeni, bu uzun yolculuk esnasında aniden doğum sancılarının başlaması ve acil bir durum oluşması durumunda yakında ulaşılacak bir sağlık kuruluşu bulunamaması riskidir. Her anne adayı yolculuğa çıkarken bu durumu gözönünde bulundurmalıdır.
Ayrıca kanama, suların gelmiş olması, düşük tehdidi, erken doğum tehdidi gibi durumlar yolculuğa çıkmanın kesinlikle sakıncalı olduğu durumlardır. Yolculuğa çıkmayı planlıyorsanız yolculuk öncesinde doktorunuza görünmeniz faydalıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte neden kanama olur?
Gebelikte kanama her zaman anormal bir durumdur ve mutlaka doktora müracat edilmesini gerektirir. Kanama gebelikle ilgili olabileceği gibi doğum kanalında bulunan yapılarla da ilgili olabileceğinden doktorunuz size jinekolojik muayene önerebilir. Gebeliğin en erken döneminde rahimin içinde yerleşen gebelik ürünü az miktarda bir kanamaya neden olabilir ve buna implantasyon (yerleşme) kanaması adı verilir. Gelip geçici bir durumdur. Gebelik ilerledikçe bebeğin düşme tehlikesinin veya düşmekte olabileceğinin habercisi olabilen kanama, özellikle 20. gebelik haftasından sonra bebeğin plasentasıyla ilgili bir probleme bağlı olarak kanamaya neden olur. Plasentanın doğum kanalına yakın olması veya tam kanalın üzerinde olması şiddeti değişen bir kanamaya neden olabileceği gibi, plasentanın erken ayrılması da kanama yapabilmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
Normal gebelik süresi ne kadardır ve gebelik haftası belirlenirken başlangıç noktası olarak hangi tarih alınır?
Normal gebelik süresi 40 haftadır. Bu da 280 güne ya da 9 ay 10 güne tekabül eder. Gebelik süresi gebe kalınan günden değil, son görülen adetin ilk gününden itibaren hesaplanır. Zira son adetin ilk günü döllenecek olan yumurtanın olgunlaşmaya başladığı gündür ve bu yumurtanın "yaşı" gebeliğin yaşı olarak kabul edilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğin cinsiyetinin doğmadan önce belirlenmesi mümkün mü?
Ultrasonografik incelemede 14. gebelik haftasından itibaren, kişiden kişiye, ultrasonun kalitesine göre ve ultrasonu uygulayan operatörün tecrübesine göre bebeğin cinsiyeti belirlenebilir. Ancak bu belirleme yönteminin az da olsa bir hata payı olabileceği gözardı edilmemelidir.
Bunun dışında herhangi bir nedenle amniyosentez, kordosentez ya da koryonvillüs biyopsisi gibi invaziv bir yöntem gerekli olduğunda fetusun kromozom haritası oluşturularak ve cinsiyet kesin olarak belirlenebilir (XY= erkek bebek; XX=kız bebek)
Ne zaman doğum yapacağım?
Normal gebelik süresi son adet tarihinin ilk gününden başlayarak sayılmak üzere 40 haftadır. Ancak tam 40. haftada doğum yapma olasılığınız yalnızca %5'tir. Doğum ağrılarının başlaması 38. haftanın başından 42. haftanın sonuna kadarki bir aylık zaman diliminde gerçekleşebilir ve bu 38 ile 42 hafta arasındaki süre normal gebelik süresi olarak kabul edilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Doğum sancılarının başladığını nasıl anlayabilirim?
Gerçek doğum sancılarının en önemli özellikleri düzenli aralıklarla gelmesi (10 dakikada üç kez), her sancının 40-50 saniye sürmesi ve bu sancıların belirgin olarak karnın sertleşmesi şeklinde hissedilmesidir. Diğer bir özellik te doğum sancılarının başladığı andan itibaren giderek yoğunluk kazanması ve istirahatle geçmemesidir. Bu durumda doktora gitme zamanı gelmiştir.
--------------------------------------------------------------------------------
Doğumum normal mi sezeryan mı olacak?
Doğum ağrıları başlamadan önce doğumun şekli hakkında yorum yapmak doğru değildir. Bunun tek istisnası vardır: doğum kanalının bebeğin geçmesine engel olacak şekilde tıkalı olması. Bu, normal doğuma engel olabilecek tek kesin durumdur ve pratikte en sık bebeğin eşinin doğum kanalını tıkaması şeklinde karşımıza çıkar. Ancak biz günlük hekimlik uygulamalarımızda daha önceden sezaryen ile doğum yapmış olanlara, bebeği doğum kanalına ters veya enlemesine yerleşmiş olanlara, doğacak bebeğin doğum tartısını büyük tahmin ettiğimiz gebelere, çoğul gebeliği olan gebelerin bir kısmına gebelik süresi dolmadan önce bile sezaryen ile doğum önermekte ve bunu uygulamaktayız. Bazen de normal doğum önermemize rağmen doğum ağrıları esnasında bebeğin "sıkışması" yüzünden veya rahim ağzının beklediğimiz süre içerisinde yeterince açılmaması yüzünden sezaryen ile doğum önermekteyiz.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğim erken doğduğunda yaşama şansı nedir?
Bebeklerin erken doğmaları durumunda yaşama şansları bir çok etkene bağlıdır. Bunlardan en önemlisi bebeğin doğduğunda doldurmuş olduğu gebelik haftasıdır. 28. gebelik haftasından sonra ve özellikle 30. gebelik haftasından sonra doğmuş bebeklerin yaşama şansları oldukça yüksekken, bu sınır yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin gelişmesiyle birlikte giderek daha aşağı düşmektedir. Diğer önemli bir etken de doğum tartısıdır. Doğum tartısı 1000 gramın üstünde ve özellikle de 1600 gramın üzerinde olan bebeklerin yaşama şansı oldukça yüksektir ve bu sınır da giderek aşağı düşmektedir. Diğer bir önemli etken de bebebeğin kendine ait özellikleridir. Bazı bebeklerin akciğerleri diğerlerine göre çok daha erken gebelik haftalarında olgunlaşmakta, bir kısmında ise olgunlaşma daha ileri gebelik haftalarında olmaktadır. Bu da bebek doğduğunda yaşama şansını etkileyen en önemli faktördür.
--------------------------------------------------------------------------------
Suni sancı nedir?
Suni sancı doğum sancıları henüz başlamadan herhangi bir nedenle doğum gerektiğinde sancıların damar içine serumla birlikte verilen ilaç sayesinde taklit edilmesidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Çatı darlığı ne demektir?
Çatı darlığı, doğum kanalının bir ya da birden fazla bölümünün bebeğin geçmesine müsaade etmeyecek kadar dar olması durumudur. Bu durum doğumsal olabileceği gibi, çocuklukta kemik yapısını bozan hastalıklara (raşitizm) bağlı olarak da gelişmiş olabilir. Bazen de çatı darlığı nisbidir. Yani anne adayının kemikleri ortalama ağırlıkta bebeğin geçmesine izin vermesine karşın doğuracağı bebek iri olduğundan bu bebeğin geçmesine izin vermeyecek darlıktadır.
--------------------------------------------------------------------------------
Sancısız doğum nedir?
Sancısız doğum tabiri yanlıştır. Sancı doğumdaki kasılmaları tarif etmek için kullanılır. Ağrısız doğum tabiri daha uygundur. Ağrısız doğum çeşitli yöntemler kullanılarak anne adayının doğum eylemini mümkün olabilecek en az ağrıyla geçirmesini sağlamaktır. Bu amaçla en sık epidural anestezi kullanılır.
--------------------------------------------------------------------------------
Hangi durumlarda doktorumu aramalıyım?
Doktorunuza gebelik veya başka bir sağlık probleminizle ilgili soruları yöneltmek için onun telefon numaralarını her zaman yanınızda bulundurmalısınız. Doktorunuzu gebeliğinizle ilgili acil olarak aramanız gereken durumlar şunlardır:
· · vajinal kanama
· · ani başlayan şiddetli karın ve/veya belağrısı
· · rahimde kasılma
· · bebek hareketlerinin uzun zamandan beri hissedilmemesi
· · vajinadan sıvı gelmesi (suların geldiğinin habercisi olabilir)
· · ateş, başağrısı, görme bozukluğu, kulaklarda uğultu, halsizlik, başdönmesi, şiddetli bulantı-kusma, nefes darlığı, çarpıntı, öksürük, göğüs ağrısı, ellerde ve yüzde ani şişme, bacak ağrısı gibi ani başlayan şikayetler.
Gebelik tüm organ sistemlerini etkileyen bir süreçtir. Doktorunuza yalnızca gebelikle ilgili olduğunu düşündüğünüz şikayetlerinizi değil, gebelik döneminden önce olmayan ve yeni ortaya çıkan tüm şikayetlerinizi bildirmelisiniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Doğum yapacağım hastaneyi seçerken nelere dikkat etmeliyim?
Günümüzde tıp çok hızlı ilerlemektedir. Önceleri "kader" olarak kabul ettiğimiz şanssız durumlar da artık giderek azalmaktadır. Sağlıklı bir doğum yalnızca kadın hastalıkları ve doğum uzmanının değil, gerekli durumlarda anne adayını hızla ameliyata hazır duruma getirebilecek bir anestezi ekibinin ve doğacak bebeğin ilk bakımını yapacak bir yenidoğan ekibinin ortak çalışmasının ürünüdür. Doğum için seçeceğiniz hastanede doğum yapacağınız odayı görmenizi, çocuk doktoruyla tanışmanızı ve hastanenin acil doğum anında size sunacağı olanakları sormanızı öneririm. Büyük şehirlerde yaşayan gebelerimizin ise hem kendileri, hem de doktorları için yol faktörünü gözönünde bulundurmaları önemlidir. İstanbulda doğum hizmetini başarıyla veren birçok hastane bulunmaktadır.
Gebe olduğumu bugün öğrendim. Sürekli kullanmam gereken ilaçlarım var. Ne yapmalıyım?
Sürekli olarak kullanmanız gereken ilaçlarınız olduğuna göre kronik bir hastalığınız var demektir. Bu durumda hemen doktorunuza başvurun. Doktorunuz gebelik haftasını belirledikten sonra sizi kronik hastalığınızla ilgili branş doktoruna yönlendirecektir. Bunun sonucunda bebeğiniz üzerine hiç risk taşımayan veya en az risk taşıyan ilaçlar belirlenecektir. Gebelikte vücut fizyolojisi de değişikliğe uğradığından ilaçların değiştirilmesi ve doz ayarlanması gerekebilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte jinekolojik muayene zararlımıdır?
Hiçbir yakınma olmasa bile gebeliğin ilk aylarında yapılan antenatal vizitte genel bir jinekolojik muayene yapılmasında fayda vardır. Bu muayene esnasında papsmear alınması, varolan enfeksiyonların ortaya çıkarılması, genital bölgede doğumu riskli hale sokabilecek urların saptanması ve patolojik durumların uygun şekilde yapılması gebeliğin riskini azaltacaktır. Jinekolojik muayene düşük riskini artırmaz.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte sigara içmek zararlımıdır?
Gebelikte içilen tek sigara bile zararlıdır ve günlük içilen sigara sayısı arttıkça sigaraya bağlı normaldışı durumların ortaya çıkma riski artar. Bu yüzden gebe kalmayı planladığınız andan itibaren ya da en geç gebe kaldığınızı öğrendiğiniz andan itibaren sigarayı bırakın.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte alkol almak zararlımıdır?
Gebelikte alınması güvenli en az günlük miktar belirlenemediğinden gebeliğin planlandığı andan itibaren alkol alımına son verilmelidir. Alkol ciddi bir embriyo toksinidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte beslenmede nelere dikkat etmeliyim?
Gebelik fizyolojik bir olaydır ve öncesinden hiçbir hastalığı olmayan, gebelikte bir problem yaşamayan anne adaylarına özel bir beslenme rejimi uygulamak doğru değildir. Özellikle dikkat edilmesi gereken, günlük besinler içinde sebze ve meyvelerin ve kalsiyum içerikli gıdaların (süt, peynir, ayran) mutlaka yer verilmesi, günlük öğün sayısının üçten 5 ya da altıya çıkarılarak midenin aşırı dolmasının engellenmesi ve vücuda kalori yükünden başka hiçbir faydası olmayan aşırı karbonhidratlı yiyeceklerin (makarna, ekmek, baklava ve diğer unlu tatlılar) fazlaca yenmesinden kaçınılmasıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelik boyunca vitamin kullanmalımıyım?
Sağlıklı giden bir gebelik boyunca düzenli olarak vitamin kullanılması gerektiği görüşüne katılmıyorum. Zira şu an için kimyasal yapısı ve vücuttaki işlevleri bilinen vitamin sayısı, vücuttaki"binlerce" işlevi yerine getiren vitamin sayısından çok daha azdır. Yani siz ek vitaminler alarak normal beslenmenizi ihmal ettiğinizde muhtemelen tüm vitaminleri de alamıyorsunuz demektir. Tek karşılanamayacak olan demirdir. Ayrıntı istiyorum
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğin sakat doğup doğmayacağı önceden anlaşılabilir mi?
Doğacak olan bebekteki sakatlık dışardan bakınca anlaşılacak şekilde olabilir, iç organların yapısını bozacak bir sakatlık olabilir. Bu tür bozukluklar yapısal bozukluklardır ve gebelik esnasında yapılan ultrasonlarda bunların çok büyük kısmı ortaya çıkarılır. Bazı sakatlık türleri ise bebeğin kromozomlarıyla ilgili olabilir ve bu durumlar ancak amniyosentez gibi bazı yöntemlerle bebeğin hücreleri incelendiğinde ortaya çıkarılır. Bir üçüncü grup bozukluk ise bebeğin yapısını bozmadan organların işlevini bozacak şekilde olabilir ki, bu durumların bebek doğmadan hatta belli bir yaşam süresine ulaşmadan anlaşılamayabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğin cinsiyeti ne zaman belli olacak?
Bebeğin cinsiyeti iyi çözünürlüğü olan bir ultrason aleti ile 16. gebelik haftasından itibaren saptanabilir ve özellikle 24. gebelik haftası sonrasında belirlenen cinsiyetin hatalı olma olasığı çok düşüktür.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte yapılan ultrasonun bebeğe bir zararı var mı?
"Ultrasound" kelime olarak ses ötesi anlamına gelmektedir. Bu alet tümüyle insan kulağının duyamayacağı ses dalgalarıyla çalışmaktadır. Bugüne kadar bu ses dalgalarının canlı dokuya zarar verdiği yönünde bir bulguya rastlanmadığından gebelik esnasında yapılan ultrasonun anne adayına ve bebeğe bir zarar vermediğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte saçların boyatılması zararlımıdır?
Gebelikte saç boyatılması için organ gelişiminin bittiği üç ay sonrasını beklemekte fayda vardır. Zira boya esnasında ve özellikle de "dip boya" olarak tabir edilen işlem esnasında kullanılan kimyasal maddeler saçlı deriden kana ve buradan da bebeğe ulaşabilmektedir. Saç boyatılmasının bebek üzerindeki etkileri konusunda şu anda fazla bir çalışma olmadığından bu önlemleri almak şu an için en mantıklı yol gibi gözükmektedir. Perma ise gebeliğin hiçbir döneminde uygulanmamalıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte diş tedavisi yapılabilir mi?
Gebelikte diş hekimine rutin kontrollere gitmeye devam ediniz. Kontrollerden birinde eğer diş hekiminin bir müdahale yapması gerekirse bu müdahalenin ilk üç aylık dönem geçtikten sonra yapılması tercih edilir. Ancak abse tedavisi gibi bir durum söz konusuysa bu acil bir durumdur ve mutlaka tedavi edilmelidir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte cinsel ilişki zararlımıdır?
Gebelikte bir problem olmadığı ve özel bazı durumlar sözkonusu olmadığı sürece gebeliğin hiçbir döneminde cinsel ilişki sakıncalı değildir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelik esnasında ilaç kullanılabilir mi?
Gebelik süresince gelişen bulantı-kusma, üstsolunum yolu enfeksiyonu, idrar yolları enfeksiyonu, mide şikayetleri gibi bazı tıbbi durumlarda bebek üzerine olumsuz etkisi olmadığı saptanmış birçok ilaç güvenle kullanılabilmektedir. Ancak gebelikte ilaç kullanımında ilk uyulması gereken kural tıbben zorunlu olmadıkça hiçbir ilacın kullanılmamasıdır. Özellikle ilk üç aylık dönem bebeğin organlarının geliştiği dönem olduğundan ve son dört haftalık dönem de bebeğin doğmasına yakın dönem olduğundan bunlar ilaç kullanımında özen gösterilmesi gereken dönemlerdir.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelikte ne kadar kilo almalıyım?
Tüm gebelik boyunca anne adayları ortalama 12.5 kilogram alırlar. Ancak tek başına kilo alımı gebeliğin ve bebeğin sağlığını gösterme açısından yetersiz bir kriterdir. Zira tüm gebelik boyunca kilo kaybeden veya tüm gebelik boyunca 27 kilogram almasına rağmen sağlıklı bebek doğuran çok sayıda kadın vardır. Tansiyon değerleri, bebeğin gelişimi, antenatal incelemelerde yapılan kan ve idrar incelemeleri daha önemlidir. Dahası gebelik boyunca kilo takibi yapmayı gereksiz gören çok sayıda doktor vardır.
--------------------------------------------------------------------------------
Kan uyuşmazlığı ne demektir, tehlikesi nedir?
Kan uyuşmazlığı, anne ve babanın kan gruplarından yola çıkarak oluşacak olan bebek kan grubunun anne kanıyla uyumsuzluk göstermesi olasılığna verilen addır. Eğer bebeğin kan grubu elemanları anne kanı tarafından yabancı nesne olarak işlem görürse annenin kanındaki savunma mekanizmaları bebeğin kan grubu elemanlarına saldırıda bulunur. Bunun sonucunda bebeğin kanındaki hücreler parçalanmaya başlar ve çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Kan uyuşmazlığı çok çeşitli olabilmesine karşın en sık rastlanılan babanın Rh faktörünün pozitif olması ve annenin Rh faktörünün negatif olmasıdır. Bu durumda çiftler arasında bir uyuşmazlık vardır. Kan uyuşmazlığı olması mutlaka bebeğin hastalanacağı anlamına gelmez. Bebeğin kan uyuşmazlığından etkilenip etkilenmeyeceği öncelikle bebeğin kan grubunu daha sonra da annenin bebeğin bu"yabancı" olarak algıladığı kan hücrelerine saldırıp saldırmamasına bağlıdır. İlk gebeliklerde kan uyuşmazlığı nadiren problem yaratır. Sonraki gebeliklerde de gerekli önlemler alındığında kan uyuşmazlığının problem yaratması beklenmez.
Gebe kalmadan önce yaptırmam gereken bir test var mı?
Hiçbir şikayetiniz veya bilinen bir hastalığınız olmasa bile gebe kalmadan önce genel bir sağlık kontrolünden geçmenizde fayda vardır. Bu sağlık kontrolünde tansiyon ölçümü, kilo ölçümü, kan sayımı, idrar tahlili gibi basit incelemeler, sizin ve eşinizin kan gruplarının belirlenmesi, varolan ve gebelik üzerine olumsuz etki yapabilecek hastalıkların tanısı ve tedavisi daha sağlıklı bir gebelik için gereklidir. Daha önceden bilinen bir hastalığınız varsa gebe kalmadan önce ayrıntılı incelemeler gerekebilir.
--------------------------------------------------------------------------------
En uygun gebelik yaşı nedir?
Sağlıklı bir gebelik ve doğum için bedensel, ruhsal ve hormonal dengenin en iyi durumda olması gerekir. Kadında gelişim genellikle 18. yaşın sonuna kadar devam eder. Bu yüzden doğum esnasında yaş alt sınırı 18 olmalıdır. 35 yaş sonrasında ise kromozom anomalilerinde artış görülmesi, beden fizyolojisinin gebeliğe uyum sağlamasında bazı zorluklar ortaya çıkması nedeniyle planlı gebelikte yaş üst sınırının 35 olması uygundur. 35 yaşından sonra gebe kalındığında da günümüzdeki tıbbi ilerlemeler sayesinde, sıkı doktor kontrolü altında sağlıklı bir gebelik dönemi geçirerek sağlıklı bir bebeğe sahip olmak mümkün olabilmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
Bir kadın için gebeliğin oluşması açısından en uygun günler hangileridir?
Kadınlar normalde 28 günde bir adet kanaması görürler. Siklus adı verilen bu sürenin tam ortası olan 14. gün ovulasyonun (yumurtlamanın) olduğu ve gebelik oluşma şansının en yüksek olduğu gündür. Teorik olarak siklusun her gününde (adet görülen günler dahil) gebelik oluşması mümkünken, ovulasyon günü ve bunun 5 gün öncesi ve sonrası gebelik oluşma şansının en yüksek olduğu günlerdir.
28 günden daha farklı bir düzene sahip olan kadınlarda ise ovulasyon günü şu şekilde hesaplanır: Siklus gün sayısından 14 gün çıkarılır. Elde edilen sayı adet tarihinin ilk gününden itibaren kaçıncı günde ovulasyon olduğunu gösterir. Örnek olarak 30 günde bir adet gören bir bayanda adetin ilk gününden sonraki 16. gün ovulasyon günüdür.
--------------------------------------------------------------------------------
Gebelik en erken ne zaman belirlenebilir?
Gebeliği saptamak için günümüzde iki uygun seçenek vardır: kanda gebelik testi ve idrarda gebelik testi. Bu iki test de gebeliğin başlamasıyla birlikte salgılanan ve normalde vücutta bulunmayan beta hcg hormonunun saptanması esasına dayanır. Bu hormon, gebelik ürünü rahimiçine yerleşir yerleşmez salgılanmaya başlar ve kanda henüz adet gecikmeden, idrarda ise adet bir hafta geciktiğinde saptanarak gebelik tanısı konabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Düşük yaptım, neden olabilir? Tekrar ne zaman gebe kalabilirim?
Gebeliklerin %15'i ilk trimester (ilk 13 haftalık dönem) düşüğüyle sonuçlanır. Bunlara henüz adet geçmesi olmadan oluşan düşükler de katılırsa bu oran %30'a kadar çıkabilir. Bu oran yüksek gözükse de aslında doğanın mükemmel canlı yaratma işleminin ilk basamağıdır. Döllenme sonucu oluşan gebelik ürünü her zaman kusursuz değildir. Kromozomal seviyedeki "üretim hataları" erken dönemlerde vücut tarafından algılanmakta ve gebelik daha fazla büyümeden "iptal" edilerek daha sonraki kusursuz bir gebelik için hazırlık yapılmaktadır. Bu yüzden tek bir düşük yapmış olmak bundan sonra da düşük yapacağınız anlamına gelmez. Kendinizi psikolojik ve fiziksel olarak hazır hissettiğiniz zaman tekrar gebe kalabilirsiniz. Eğer bu ikinci denemeniz de düşükle sonuçlanırsa bu durumda ayrıntılı bazı incelemelerden geçtikten sonra doktorunuzun önerisine göre hareket etmelisiniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Bir süre önce düşük yaptım. Tamamen sağlığıma ne zaman kavuşabileceğimi ve tekrar ne zaman hamile kalabileceğimi merak ediyorum.
Düşük esnasında aşırı kan kaybı olmadıysa, düşük özel bir enfeksiyona bağlı oluşmadıysa (kızamıkçık, toksoplazma gibi), düşük sonrasında normaldışı durumlar ortaya çıkmadıysa ve tedavi edilmesi gereken ciddi bir hastalığınız yoksa kendinizi psikolojik ve fiziksel olarak hazır hissettiğiniz andan itibaren gebe kalmanızda sakınca yoktur.
--------------------------------------------------------------------------------
Kısa bir süre önce düşük yaptım ve kanamam devam ettiği için kürtaj yapıldı. Neden düşük yaptım? Bu durum benim ileride çocuk sahibi olabilmem üzerine olumsuz bir etki yapar mı?
Gebelik tanısı konduktan sonra erken dönemde gebeliklerin yaklaşık %15'i düşükle sonuçlanmaktadır. Tanısı konmamış ve "basit bir adet gecikmesi" sonrası ortaya çıkan şiddetli kanamaların da bir kısmının aslında düşük olduğunu hesaba katarsak tüm gebeliklerin yaklaşık %30'u düşükle sonuçlanmaktadır.
Düşük ortaya çıktıktan sonra bazı durumlarda düşük kendi kendine tamamlanamadığı için ya da kendi kendine tamamlanması aşırı kan kaybına yolaçabileceği için "kürtaj" adı verilen müdahaleyle uterus (rahim) içinde kalan artıklar temizlenir. Bu işlem genellikle kısa süren ve istenmeyen durumlara yolaçmayan bir işlemdir.
Ancak büyük gebelik haftasındaki düşüklerde istenmeyen durumların ortaya çıkma olasılığı artar. Bunlar arasında en önemlisi kanamanın devam etmesi, enfeksiyon gelişmesi gibi kısa dönemde ortaya çıkanlar ve uterusun iç tabakasında yapışıklık oluşması (Asherman sendromu) gibi geç dönemlerde ortaya çıkan etkilerdir. Bu istenmeyen durumlar arasında ileriki gebelikleri engelleyebilecek en önemli durum Asherman sendromudur. Belirtisi kürtaj sonrası adet miktarının ileri derecede azalması ya da tamamen kesilmesidir. Asherman sendromu oldukça nadir görülen bir durumdur ve özellikle normal doğum sonrası plasentanın çıkmaması durumunda yapılan kürtajlarda ve 10 haftayı geçen gebeliklerdeki kürtajlarda görülür.
Sonuç: Kürtaj sonrası bu istenmeyen durumların oluşmaması kürtajın sizin ileriki gebelikleriniz üzerinde ihmal edilebilecek kadar az bir etki yaptığını gösterir. Ancak kürtaj sayısı arttıkça istenmeyen durumların ortaya çıkma ihtimali artacağı gibi her kürtajın endometrium tabakasında (bebeğin yerleştiği uterus iç tabakası) bıraktığı nedbeler düşük ya da erken doğum riskini, plasentanın aşağıya yerleşme riskini (placenta previa) artırabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Şimdiye kadar üç kez düşük yaptım: Yeniden gebe kalmadan önce ne gibi tetkikler yapılmalı ve bu düşüklerin nedeni nedir?
"Tekrarlayan düşükler" gebelik ve doğum alanında çalışmakta olan doktorların sıklıkla karşılaştığı durumlar arasında yeralır. Bazı anne adaylarında birçok tekrarlayan düşük sonrasında sağlıklı gebelik ve doğumlar hiçbir tedavi verilmeden kendiliğinden oluşabilmesine karşın, ben iki veya daha fazla sayıda düşük yapan bir kadının yeniden gebe kalmadan önce bazı incelemelerden geçmesi gerektiğini düşünüyorum.
Bu incelemeler:
Kan grupları tayini ve muhtemel bir uyuşmazlığın ortaya çıkarılması
Anne adayının genel bir sağlık kontrolü ve varolan hastalıkların ortaya çıkarılması (bunlara tiroid hormonu incelemeleri de mutlaka eklenmeli)
Düşüğe yolaçabilecek enfeksiyon etkenlerinin araştırılması (toksoplazma gibi)
Otoimmun hastalık yönünden incelemeler (bu araştırmada aPTT ve antikardiyolipin antikorlar da dahildir)
Histerosalpingografi ("rahim" filmiyle uterusta bebeği taşımaya elverişsiz bir şekil bozukluğu (uterus içinde septum gibi) olup olmadığının ortaya konması)
Kadının ve eşinin kromozom haritasının çıkarılması
Kadının ve eşinin HLA antijenlerinin belirlenmesi
Yapılması gereken incelemelerden de anlaşıldığı gibi tekrarlayan düşükler anne adayında bulunan kronik bir hastalıktan (tiroid bezinin az ya da çok çalışması gibi), kronik bir enfeksiyondan, kan uyuşmazlığından ve/veya uterusta bir yapısal bozukluktan kaynaklanabileceği gibi, kadın ve/veya erkekteki kromozomal bir kusurdan (en sık dengeli translokasyon), ya da kadın ve erkeğin HLA antijenlerinin (doku gruplarının) birbirine çok yakın benzerlik göstermesinden kaynaklanabilir.
Bunların herbiri için ayrı tedavi protokolleri mevcut olup, her durumun tedavisinin başarı oranları değişkendir. Bu tetkikler tümüyle yapıldıktan ve tedavi edilmesi gereken hastalık tedavi edildikten sonra yeni bir gebeliğe başlamak daha uygundur.
--------------------------------------------------------------------------------
6 aydır korunmamamıza rağmen halen gebe kalamadım. Bir problem mi var?
Her kadının gebe kalabilme "hızı" farklıdır. Bazı bayanlar korunmayı bıraktıktan hemen sonra gebe kalırken, bazılarının gebe kalabilmesi gecikmektedir. Bu mutlaka kadında ya da eşinde bir problem olduğu anlamına gelmez. Bir problem olup olmadığını ortaya çıkarmak için bazı testler yapılabilir. Ancak bu "kısırlık testleri" basit testler değildir. Zaman alırlar ve belli bir maliyete neden olurlar. Daha önce herhangi bir jinekolojik problem yaşamadıysanız, adetleriniz düzenliyse, ağır bir hastalığınız yoksa, eşiniz de sağlıklıysa ve gebelik için uygun bir yaştaysanız "kısır" olma riskiniz fazla değildir. Bir sene boyunca haftada en az iki kez olmak üzere düzenli ilişkide bulunmanıza rağmen gebe kalamadıysanız bu durumda tetkiklerin başlatılma zamanı gelmiştir. Önceden doğum kontrol hapı ya da "iğneyle" korunduysanız bu bekleme süresini 14 aya çıkarabilirsiniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Akraba evliliğinde bebeğim sakat doğar mı?
Ülkemizde akraba evlilikleri sıktır. Akraba evliliklerinden doğan bebeklerin önemli bir kısmı sağlıklı doğmakta ve yaşamlarını sağlıklı bir şekilde sürdürmektedirler. Ancak yine de akraba evliliğinden doğacak bebeğin "sakat" doğma riski diğer evliliklere göre daha yüksektir. Bunun nedeni yakın akrabalıklarda genetik yapıların birbirine benzemesi ve genetik hastalık taşıyıcılarının da biraraya gelerek bir aile kurma olasılıklarının yüksek olmasıdır. Akraba olmayanlarda aynı hastalığı taşıyan iki birey çok düşük olasılıkla biraraya gelirken, akraba evliliğinde iki taşıyıcı biraraya geldiğinde bebeklerinde hem anne hem de babadan bu taşıyıcılığı alarak hasta olma riskleri yükselmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
Düzenli olarak spor yapan bir anne adayıyım. Gebe kaldığım zaman spor yapmaya devam edebilirmiyim? Hangi spor dalları anne adayları için daha uygundur? Saunayı kullanmamda bir sakınca var mı?
Gebelikte egzersiz konusunda önerilerimiz, öncesinden düzenli egzersiz yapanların ve vücutları bu egzersizlere alışık olanların gebelik esnasında da egzersiz yapmaya devam etmeleridir. Gebelikte önerilen spor türleri "simetrik" spor türleridir (koşu, yüzme, yürüyüş) gibi. Topla yapılan sporlar vücuda gelebilecek muhtemel darbeler nedeniyle önerilmez. Ağırlık kaldırma gibi sporlar da henüz etkisi tam olarak araştırılmadığından önerilmez. Sauna konusuna gelince: saunada vücut sıcaklığı hızlı bir şekilde artmakta ve sonra yine hızlı bir şekilde düşürülmektedir. Bunun erken doğum yapma riskini artırabileceği (ateşli hastalıklarda erken doğum riski artar) görüşünü taşıdığımdan gebelik esnasında önermiyorum. Koşu, yüzme, aerobik egzersizler gebelikte de düzenli egzersizlerinizi devam ettirebilmeniz için seçenekleriniz.
--------------------------------------------------------------------------------
Sezeryanla doğmuş 15 aylık bebeğimiz var.İkincisinin normal olabilmesi için geçmesi gereken bir süre varmı? Yoksa ne kadar geçerse geçsin yine sezaryan mı olmak zorunda?
Sezeryan sonrası normal vajinal doğumum mümkün olup olmadığının belirleyicisi iki doğum arası geçen süreden daha çok uterusa sezeryan esnasında yapılan kesidir. Eğer kesi yatay ise (günümüzde sezeryanların %90'ından fazlası bu kesiyle uygulanıyor), bundan sonraki doğumun normal olma şansı yüksek. Ancak bunun için bu konuda tecrübesi olan bir doktora başvurmalı ve yoğun bakım şartları hazır olan bir hastanede doğumu gerçekleştirmelisiniz. Yatay kesi sonrası normaldoğumda uterusun dikiş yerinin yırtılma ve buna bağlı aşırı kanama ve bebeğin tehlikeye girme riski binde 2 gibi düşük olmasına karşın yeterince emniyetli şartlar bulunmadığında (yoğun bakım imkanları, gerektiğinde hızla kan nakli yapılabilmesi gibi) doğumun tekrar sezeryanla gerçekleşmesinde fayda var. Tümüyle normal seyreden bir doğumdan diğer bir gebeliğe kadar geçmesi gereken süre en az iki yıl olmalıdır. Bunun doğum şekliyle ilgisi yoktur. Daha çok anne adayının kendisini önceki doğumun fiziksel ve ruhsal etkilerinden arındırmış olmasıyla ilgisi vardır. Bu süre içerisinde bebek de belli bir büyüklüğe gelmiş olup ihtiyaçları nispeten azalacağından bu süre sonunda yeni bir gebelik düşünülebilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Yeni doğum yaptım. Tekrar ne zaman gebe kalabilirim?
İster sezeryanla, ister normal doğum yapmış olun, yeni bir gebelik için en az iki yıl beklemenizde fayda vardır. Bu süre sonunda bebeğinizin en önemli devresi olan ilk 12 ay geçmiş olacak ve vücudunuz da yeni bir gebelik için gerekli olan "toparlanma" fırsatını bulmuş olacaktır.
Doğum sonrasında cinsel yaşama tekrar ne zaman geçilebilir?
Doğum şekline bakılmaksızın, tümüyle normal seyreden bir doğum sonrasında çiftler en erken 4. hafta başından itibaren kendilerini psikolojik ve fiziksel olarak hazır hissettikleri anda cinsel yaşamlarına kaldıkları yerden devam edebilirler.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğimi nasıl beslemeliyim?
İlk 4 aylık dönemde bebeğinizi emzirmeniz bebeğinizin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Bu dönemde su dahil ek hiç bir besin maddesi vermenize gerek yoktur. Emzirmenin mamayla beslenmeye göre birçok avantajı vardır. Bunlar arasında en önemlisi bebeği ilk aylarda oluşabilecek muhtemel enfeksiyonlardan koruyan antikorlardır. Annede üretilen bu antikorlar sütle bebeğinize geçerek bu enfeksiyonlara karşı önemli derecede koruma sağlarlar. Bu yüzden doktorunuz aksini önermediği sürece bebeğinizi yanlız emzirerek besleyiniz.
Bebeğinize su verdiğinizde bebeğin midesi dolacağından emmek istemeyecektir. Bu yüzden sıcak havalarda dahi su vermekten kaçınınız ve bebeğinizi kendi sütünüzle besleyiniz. Ek olarak suyun içinde bulunan bazı bakteri ve virüsler bebeğinizde enfeksiyon gelişmesine neden olabilir.
--------------------------------------------------------------------------------
Hangi durumlarda bebeği emzirmek sakıncalıdır?
Annenin sitomegalovirüs, hepatit B ve HIV (AIDS virüsü) taşıyıcısı olması durumunda enfeksiyon bebeğe bulaşabileceğinden emzirme sakıncalıdır. Aktif Herpes Simpleks virüs lezyonu olanlar ise memelerinde lezyon olmadığı sürece bebeklerini emzirebilirler. Ancak bu durumda ellerin sabunla iyice temizledikten sonra emzirme işlemine geçilmesi uygundur.
--------------------------------------------------------------------------------
Doğum kontrol yöntemini uygulamaya ne zaman başlamalıyım? Süt korur mu?
Emzirmeyen anneler genellikle doğumdan sonraki 6-8 hafta içinde adet görürler. Emziren annelerde ise ilk kanama 2. ayda olabileceği gibi emzirme devam ettiği sürece 18. aya kadar bile gecikebilir. Bu durum bir yandan emzirme sıklığıyla öte yandan annenin hormonal özellikleriyle ilgilidir. İlk ovulasyon (yumurtlama) ise emzirmeyenlerde daha erken olmak üzere 5. haftada bile gerçekleşebilir. Bu yüzden doğum kontrol yöntemine kısa zamanda başlamak gerekir.
Emzirmenin gebelikten koruduğu doğrudur, ancak buna güvenilmemelidir. En kısa zamanda kendinize en uygun yöntemin belirlenmesi ve uygulamaya geçilmesi gerekir. Eğer bebeğinize ek bir gıda vermiyorsanız ve adet görmüyorsanız (ilk iki aydaki damla damla kanamalar düzenli adet gördüğünüzün işareti değildir) 6 ay boyunca sütünüzün koruyuculuğu garanti olmamakla birlikte oldukça yüksektir. En geç bu süre sonunda bir yöntem uygulamaya başlamalısınız.
--------------------------------------------------------------------------------
Meme bakımı nasıl yapılır?
Memeleri her emzirme öncesi temizlemek gereksizdir. En önemlisi çevreden bulaşan mikropların bebeğe geçmesinin engellenmesi için emzirmeden önce kendi ellerinizi yıkamalısınız. Zira anne sütünün içinde enfeksiyonlardan koruyucu çok sayıda madde vardır. Meme temizliği en güzel anne sütünün kendisiyle yapılır. Emzirme öncesinde meme başınıza anne sütünden az miktar sürülerek bakım yapılabilir. Kesinlikle sabun, karbonatlı su gibi maddeler kullanılmamalı, memebaşı çatlakların bakımı için kullanılan kremler doktor önerisine göre kullanılmalıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
Bebeğin göbek bakımı nasıl yapılır?
Bebeğin göbeği genellikle 5.-10. günler arasında düşer. Çok ender durumlarda bu süre 4 haftaya kadar uzayabilir. Göbek düştükten sonra yara tümüyle kapanana kadar bir iki kez alkole batırılmış pamuklu çubukla silinmek suretiyle göbek bakımı yapılabilir. Bebeğinizin bezi göbek altı hizada olmalıdır. Böylece yaranın hava alması sağlanacak ve idrar bulaşması engellenecektir. Göbek çevresinde kızarıklık, göbekten kanama ya da akıntı görürseniz mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
KATEGORİLER DÜŞÜKLER ERKEN DOĞUM SIK SORULAN SORULAR AĞRISIZ DOĞUM GEBELİK BELİRTİLERİ GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI GEBELİĞİN TANISI GEBELİK VE ENFEKSİYONLAR ERKEN MEMBRAN RÜPTÜRÜ GEBELİKTE CİNSEL İLİŞKİ GEBELİKTE SIK RASTLANAN ŞİKAYETLER GEBELİKTE YAPILAN TETKİKLER GEBELİKTE BESLENME VE KİLO ALIMI GENEL GEBELİK BİLGİLERİ GEBELİKTE DİABET ŞEKER HASTALIĞI KAN UYUŞMAZLIĞI NORMAL DOĞUM SEZERYANLA DOĞUM JİNEKOLOJİ ÜÇLÜ TEST AMNİYOSENTEZ MOL GEBELİĞİ GEBELİK VE KRONİK HASTALIKLAR GEBELİKTE NADİR GÖRÜLEN SORUNLAR FETAL ANOMALİLER EN SIK SORULAN SORULAR Gebelik öncesi dönem Gebelik Dönemi ve Doğum Doğum sonrası Gebelik öncesi dönem Gebe kalmadan önce yaptırmam gereken bir test var mı? En uygun gebelik yaşı nedir? Bir kadın için gebeliğin oluşması açısından en uygun günler hangileridir? Gebelik en erken ne zaman belirlenebilir?
Düşük yaptım, neden olabilir? Tekrar ne zaman gebe kalabilirim? Bir süre önce düşük yaptım. Tamamen sağlığıma ne zaman kavuşabileceğimi ve tekrar ne zaman hamile kalabileceğimi merak ediyorum Kısa bir süre önce düşük yaptım ve kanamam devam ettiği için kürtaj yapıldı. Neden düşük yaptım? Bu durum benim ileride çocuk sahibi olabilmem üzerine olumsuz bir etki yapar mı Şimdiye kadar üç kez düşük yaptım: Yeniden gebe kalmadan önce ne gibi tetkikler yapılmalı ve bu düşüklerin nedeni nedir 6 aydır korunmamamıza rağmen halen gebe kalamadım. Bir problem mi var Akraba evliliğinde bebeğim sakat doğar mı Düzenli olarak spor yapan bir anne adayıyım. Gebe kaldığım zaman spor yapmaya devam edebilirmiyim? Hangi spor dalları anne adayları için daha uygundur? Saunayı kullanmamda bir sakınca var mı Sezaryanla doğmuş 15 aylık bebeğimiz var.İkincisinin normal olabilmesi için geçmesi gereken bir süre varmı? Yoksa ne kadar geçerse geçsin yine sezaryan mı olmak zorunda Yeni doğum yaptım. Tekrar ne zaman gebe kalabilirim Gebelik dönemi Gebeliğin belirtileri nelerdir Doktor kontrolleri ne zaman başlamalı ve ne sıklıkla olmalı Gebelik boyunca ne gibi tetkikler yapılmalı Düşük tehlikesinin en fazla olduğu zaman ne zamandır Doktorumu seçerken nelere dikkat etmeliyim Korunma yöntemi kullanılsa bile gebe kalınabilir mi Gebe olduğumu bilmeden akciğer filmi çektirdim. Ne yapmalıyım Tıbbi tahliye nedir Gebeliği sonlandırmak için "iğne" olduğunu duydum. Nerede bulabilirim Dış gebelik nedir Spiralim olmasına rağmen gebe kaldım. Ne yapmalıyım Doğum kontrol hapı kullanırken gebe kaldım. Ne yapmalıyım Gebe olduğumu bilmeden ilaç kullandım Ne yapmalıyım Gebe olduğumu bugün öğrendim. Sürekli kullanmam gereken ilaçlarım var Ne yapmalıyım Gebelikte jinekolojik muayene zararlımıdır Gebelikte sigara içmek zararlımıdır Gebelikte alkol almak zararlımıdır Gebelikte beslenmede nelere dikkat etmeliyim Gebelik boyunca vitamin kullanmalımıyım Bebeğin sakat doğup doğmayacağı önceden anlaşılabilir mi Bebeğin cinsiyeti ne zaman belli olacak Gebelikte yapılan ultrasonun bebeğe bir zararı var mı Gebelikte saçların boyatılması zararlımıdır Gebelikte diş tedavisi yapılabilir mi Gebelikte cinsel ilişki zararlımıdır Gebelik esnasında ilaç kullanılabilir mi Gebelikte ne kadar kilo almalıyım Kan uyuşmazlığı ne demektir tehlikesi nedir Gebelik döneminin ileri aşamaları Bebek neden ters duruyor Bebek hareketleri ne zaman başlayacak Gebelik döneminde karında oluşan çatlaklıkları önlemek için neler yapılabilir Gebelikte belağrısı normal midir Gebeliğim esnasında köpeğimin ve/veya kedimin bana ya da bebeğime bir zararı olabilir mi İşim gereği bilgisayarla çalışmak durumundayım. Monitörlerden yayılan ışınların gebeliğim üzerinde ne gibi olumsuz etkileri olabilir Gebelikte yolculuk yapabilirmiyim Gebelikte neden kanama olur Normal gebelik süresi ne kadardır ve gebelik haftası belirlenirken başlangıç noktası olarak hangi tarih alınır Bebeğin cinsiyetinin doğmadan önce belirlenmesi mümkün mü Doğum Ne zaman doğum yapacağım Doğum sancılarının başladığını nasıl anlayabilirim Doğumum normal mi sezeryan mı olacak Bebeğim erken doğduğunda yaşama şansı nedir Suni sancı nedir Çatı darlığı ne demektir Sancısız doğum nedir Hangi durumlarda doktorumu aramalıyım Doğum yapacağım hastaneyi seçerken nelere dikkat etmeliyim Doğum sonrası Doğum sonrasında cinsel yaşama tekrar ne zaman geçilebilir Bebeğimi nasıl beslemeliyim Hangi durumlarda bebeği emzirmek sakıncalıdır Doğum kontrol yöntemini uygulamaya ne zaman başlamalıyım Süt korur mu Meme bakımı nasıl yapılır Bebeğin göbek bakımı nasıl yapılır
Kayseri Engelliler Derneği Telefon 0533 392 33 88
