Engelli Hakları Birleşmiş Milletler’de Ele Alındı

[kayseriengelliler]

Engelli Hakları Birleşmiş Milletler’de Ele Alındı



Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 9. Taraf Devletler Konferansı 14-16 Haziran 2016 tarihlerinde Birleşmiş Milletler tarafından New York’ta gerçekleştirildi. Türkiye, Konferans’ta Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ayşe Kardaş başkanlığındaki heyetle temsil edildi.

Bu yıl dokuzuncusu düzenlenen Taraf Devletler Konferansı, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'nin taraf devletlerce uygulanmasına yönelik gerçekleştirilen çalışmaların, iyi uygulama örneklerinin ve gelecekte atılacak adımların ülkelerce paylaşılmasına olanak sağlayan önemli bir uluslararası platform olarak görülmektedir.

Hiç kimseyi arkada bırakmadan sürdürülebilir kalkınmayı mümkün kılacak hedeflerin 2030 yılına kadar gerçekleştirilmesinin küresel anlamda kabul gördüğü “2015 yılı”, Engellilik konusunun da bu çerçevede gözetilmiş olması nedeniyle engellilik açısından küresel anlamda bir milat olarak değerlendirilmektedir. Engellilerin sürdürülebilir kalkınmanın vazgeçilmez unsuru olduğunu ve hak temelli anlayışı ortaya koyan Sözleşme ilk kez 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen ve 2016-2030 yıllarını kapsayan 2030 Kalkınma Gündemi belirlenirken gözetilmiştir. Uluslararası alanda engellilerin kendi örgütlerinin üstün çabalarıyla sağlanan bu başarı dünya ülkelerini de bu hedeflere ulaşma konusunda sorumlu hale getirmiştir.

Konferansa sürdürülebilir kalkınma hedeflerine engelliler açısından nasıl ulaşılacağı konusu damgasını vurmuştur. Bu çerçevede 9. Taraf Devletler Konferansının ana teması 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde engellilik alanındaki gelişmelerin değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir.

Konferans öncesi 13 Haziran 2016 tarihinde BM Genel Kurul Başkanı’nın evsahipliğinde yüksek düzeyli bir Panel Oturumu da gerçekleştirilmiştir. 2030 Kalkınma Gündemi çerçevesinde engellilik alanındaki gelişmelerin değerlendirilmesini amaçlayan toplantıda Türkiye adına Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Araştırma Geliştirme ve Proje Dairesi Başkanı Tayyar Kuz tarafından bir sunum gerçekleştirilmiştir. Sunumda ülkemizde küresel kalkınma hedefleri çerçevesinde ulusal kalkınma hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak açısından engellilerin insan hak ve özgürlüklerinden yararlanmalarına ilişkin yapılan çalışmalar yer almıştır.

Sürdürülebilir kalkınma hedefleri çerçevesinde engellilerin insan hak ve özgürlüklerinden yararlanma düzeylerini değerlendirmek üzere taraf devletlerin biraraya geldiği Konferans, 14 Haziran tarihinde açılış konuşmalarının ardından Konferans’ın Başkanlığını ve Başkan Yardımcılığını yürütececek temsilcilerin seçimi ile başlamıştır. Konferans Başkanlığına Kore Cumhuriyeti, Başkan Yardımcılıklarına ise Brezilya, İtalya, Polonya ve Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti getirilmiştir. Divan seçiminin ardından Engelli Hakları Komitesi’nde yılsonunda görev süreleri dolacak olan komite üyeleri yerine görev yapacak üyelerin seçimi ile devam edilmiştir. Engellileri Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 34. Maddesi gereği Taraf Devletler görev süresi dolacak dokuz Engelli Hakları Komitesi üyesi yerine seçim yapmış ve Suudi Arabistan’dan Ahmad Alsaif, Tayland’dan Monthian Buntan, Tunus’tan Imed Eddine Chaker, Japonya’dan Jun Ishikawa, Kenya’dan Samuel Njuguna Kabue, Macaristan’dan Laszlo Gabor Lovaszy, Yeni Zelanda’dan Robert George Martin, Uganda’dan Martin Babu Mwesigwa ve Rusya Federasyonu’ndan Valery Nikitich Rukhledev Engelli Hakları Komitesinin 2017 yılı itibariyle göreve başlayacak yeni üyeleri olarak seçilmiştir.

2030 Kalkınma Gündeminin hiçkimseyi arkada bırakmadan tüm engelliler açısından uygulanması ana gündemi ile toplanan Konferans Taraf Devletlerin son bir yılda Sözleşme'nin uygulanmasına ilişkin kaydedilen gelişmeleri ve yaşanan güçlükleri içeren ulusal beyanlarının yer aldığı Genel oturumlarla devam etmiş ve bu çerçevede, Türkiye adına ulusal beyan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ayşe Kardaş tarafından sunulmuştur.

Müsteşar Yardımcısı Kardaş, Sözleşmenin uluslararası alanda uygulanması açısından en önemli başarılarından birinin 2030 Kalkınma Gündemine engellilik boyutunun dahil edilmesi olduğunu vurgulayarak Türkiye’nin konuya verdiği önemin altını çizmiştir. Topluma ve kalkınma süreçlerine engellilerin yapacağı katkıların göz ardı edildiği bir dünyada toplumsal kalkınmanın öngördüğü hedeflere ulaşmaktan bahsedilemeyeceğini, kimsenin göz ardı edilmediği sürdürülebilir bir kalkınma sürecinin gerçekleşmesinin engellilerle birlikte tüm dezavantajlı kesimlerin sürece dâhil edilmesi ile mümkün olacağını ifade etmiştir.  Bu çerçevede ülkemizde ulusal kalkınma hedeflerine ulaşmak açısından engellilik alanında yapılan çalışmalara değinmiş ve sürecin etkili olması için STK katılımının vazgeçilemez bir öneme sahip olduğunu ifade etmiştir. Küresel Kalkınma hedeflerinin ulusal düzeyde gerçekleşmesi için ulusal ve uluslararası düzeyde işbirliğinin önemini ortaya koyarak ülkemizin bu işbirliğinden yararlandığını ve artırarak devam ettirme konusunda da hazır olduğunu ifade etmiştir.

Ayrıca ülkemizin de içinde bulunduğu MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore, Türkiye, Avustralya) adına Avustralya Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engellilik İstihdam ve Bakıcılar Grubu Yöneticisi James Christian tarafından da konu ile ilgili bir açıklama yapılmıştır.

Engelliler açısından yoksulluğun ve eşitsizliğin ortadan kaldırılması; ruh sağlığı problemi yaşayan kişiler ile zihinsel engellilerin haklarının korunması; kapsayıcı kalkınma, teknoloji ve bilgiye erişimin güçlendirilmesi ve Sözleşmenin kabulünün 10. Yılı’nın kutlanması alt temalarında gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantılarıyla taraf devletler konu ile ilgili gelişmeleri ve deneyimleri paylaşma imkânı bulmuşlardır.

Konferans süresince ana oturumların yanı sıra Sözleşmenin ülkelerce uygulanması ve izlenmesini teşvik etmek üzere çok sayıda yan etkinlik gerçekleştirilmiştir. Ülkemiz tarafından Bakanlığımız, BM Daimi Temsilciliğimiz, Young Guru Akademi adlı sivil toplum kuruluşu ile TURKCELL işbirliğinde kamu, STK ile özel sektör işbirliğinin olumlu bir örneği olarak “Özgür Hayaller” başlıklı bir yan etkinlik gerçekleştirilmiştir.

Kapsayıcı kalkınma sürecinde engellilerin bağımsız yaşamalarının teşvik edilmesi ile bilgi ve iletişim teknolojilerine erişiminin kilit bir öneme sahip olduğu gerçeğinden hareketle, ülkemizde engellilerin kalkınma süreçlerine etkin bir şekilde katılımını sağlamak üzere engellilik alanında odak kurum olan bakanlığımız tarafından son dönemde BM Engelli Hakları Sözleşmesi  (CRPD) kapsamında gerçekleştirilen sektörel farkındalık çalışmaları, CRPD'nin izlenmesine yönelik engelli haklarına ilişkin gösterge çalışması ve  erişilebilirlik izleme çalışmaları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Ayşe Kardaş tarafından aktarılmıştır. Bilgi teknolojilerine erişim açısından ülkemizde iyi uygulama örneği olan ve Young Guru Akademi adlı sivil toplum kuruluşu tarafından Turkcell işbirliğinde yürütülen Hayal Ortağım Projesi’nin kazanımları Young Guru Akademi ile Turkcell temsilcileri tarafından paylaşılmıştır. Farklı ülkeler tarafından yoğun ilgi gören yan etkinlik ülkemizdeki yenilikçi çözümlerin uluslararası alanda paylaşılması ve ülkemizin engellilik ve engelli hakları konusuna verdiği önemin ortaya konulması açısından önemli bir platform sağlamıştır.

30.06.2016 - eyh.aile.gov.tr