Görme Engellilere Kamerayla Okuma Fırsatı

[melleseferi]

Görme Engellilere Kamerayla Okuma Fırsatı



Çocukluğundan beri görme engelli olan israilli Liat Negrin, süpermarkete girip eline bir sebze konservesi alıyor. Negrin, gözlüklerine iliştirilen basit ve ufak bir kamera sayesinde etiketi kolayca okudu.
 
On binde bir kişide görülen ve gözün yapısını bozan Koloboma adında doğuştan bir hastalığı olan Negrin, OrCam'da çalışıyor.
 
İsrail'de yeni kurulan bu firma, görme engellilere hem kolaylıkla "okuma" hem de serbestçe hareket etme becerisi kazandırmayı amaçlayan kamera temelli bir sistem geliştirdi.
 
OrCam cihazında, Google (Google Gözlüğü) tarzında takılan küçük bir kamera, ince bir kabloyla kullanıcının cebine sığacak şekilde tasarlanmış seyyar bilgisayara bağlanıyor. Sistem, kullanıcının gözlüklerine küçük bir mıknatısla takılıyor ve kemikten ses iletimiyle net bir seslendirme sunuyor.
 
Kullanıcının işaret ettiği kelimeleri ya da nesneyi, seslendirici, yüksek sesle okuyor.
 
Kullanıcı bir nesneyi ya da metni tanıyabilmek için parmağıyla işaret eder etmez, cihaz manzarayı onun için yorumluyor.
 
Hafızasına kaydedilen nesneleri tanıyan cihaz, ayrıca kullanıcının yeni nesneleri eklemesine de izin veriyor. Kullanıcının yeni nesnenin veya yazının önüne gelip elini sallaması yeterli.
 
Bugüne dek görme engellilere okuma yardımı veren cihazlar, metinleri kısıtlı ortamlarda tanıyabiliyordu ya da akıllı telefonların yazılım programları olarak kısıtlı okuma kapasitesine sahipti.
 
OrCam cihazı ise serbest ortamda çalışmaya ayarlanmış. Cihaz, gazetelerdeki haberlerden otobüs numaraları, işaretler, trafik ışıkları, arkadaşların yüzleri gibi çeşit çeşit nesneler tanıyabiliyor.
 
Cihaz şirketin web sitesinden 2 bin 500 dolara satılıyor. Orta çaplı bir işitme cihazının fiyatı da aşağı yukarı bu kadar. Bu cihaz, Second Sight Medical Products tarafından üretilen Argus II isimli yapay retina sistemi gibi görme özürlülere bir miktar görüş kazandırmak için ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından Şubat'ta onaylanan Argus II, görsel sinyallerin hasarlı retinayı baypas edip doğrudan beyne iletilmesini sağlıyor.
 
OrCam cihazı, Google Gözlük'ten de tümüyle farklı. Google Gözlük kullanıcılara kamera sunmakla birlikte, görme sorunu olmayan insanlar için tasarlandı, dolayısıyla görsel tanıma kapasitesi ve bununla ilgili bilgisayar gücü kısıtlı.
 
Orcam'ı birkaç yıl önce kuran Ammon Shashua, İbrani Üniversitesi'nde bilgisayar bilimleri profesörü olan bir araştırmacı. Cihazın temelinde yatan bilgisayar görüşü algoritmalarını Shashua, bir diğer fakülte mensubu Shay ShalevShwartz ve eski yüksek lisans öğrencilerinden Yonatan Wexler ile birlikte geliştirmişti.
 
Hem kullanıcının cebinde taşınabilir hale gelen bilgisayarlardaki hızlı gelişme hem de bilim insanlarının geliştirdiği bilgisayar görüş algoritmaları sayesinde böyle bir ilerleme kaydedilebildi. OrCam sistemi aynı zamanda, yapay zekâ kullanan görüş sistemlerindeki gelişmenin bir göstergesi.
 
OrCam'ın kullandığı Shareboost adı verilen tekniğin farkı, tanıması gereken nesnelerin sayısı arttıkça, bunun için ihtiyaç duyulan ilave bilgisayar gücü miktarını en aza indirmesi.
 
OrCam'ın araştırma-geliştirme bölümünün başkan yardımcısı olan Wexler, "Zor bir görevle karşı karşıyayız. Görme kapasitesi düşük kişilerin görme kapasitesi düşük kalmaya devam edecek, ama biz onlara yardım edebilmek için bilgisayar bilimini kullanmak istiyoruz" diyor.
 
Shashua, başlıca zorluklardan birinin esnek yüzeylerde ve değişik ışıklandırma ortamlarında hızlı optik karakter tanıma olduğunu belirtiyor.
 
Shashua, "Günümüzde profesyonel optik karakter okuyucuları, sadece görüntü iyiyse çalışıyor. Ama bizim karşımıza ilave zorluklar çıkıyor.
 
Mesela elde tutulan gazete gibi esnek yüzeyler üzerindeki metni okumamız gerekiyor" diyor.
 
Bu sistemin körler tarafından kullanılması mümkün olmakla birlikte, OrCam'ın cihazı önce ABD'de görme engellilere, yani görüşleri gözlükle yeterince düzeltilemeyen kişilere satmak.
 
OrCam'a göre, dünya çapında 342 milyon yetişkin ağır görme sorunlarından mustarip ve bunların 52 milyonu orta gelire sahip.
 
Shashua'nın birlikte araştırma yürüttüğü Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden bilgisayar bilimci Tomaso Poggio, OrCam cihazına şapka çıkarıyor.
 
Poggio "Cihazın en çarpıcı yanı, yeni bir ürünü tanımayı kullanıcısından öğrenmesi. Bu, düşünülenden daha karmaşık bir işlem; bir uzman olarak gerçekten etkileyici buldum" diyor.
 
 
21.07.2013 - Sabah The New York Times