BİYONİK BÖBREK İLE DİYALİZ DERDİNE SON

[melleseferi]

BİYONİK BÖBREK İLE DİYALİZ DERDİNE SON



California Üniversitesi böbrek yetmezliği hastalarını diyaliz makinesi kullanmaktan kurtarmak için biyonik böbrek üretti. Bugün ağır böbrek hastalarının iki çaresi var: Ya böbrek nakli bekleyecek ya da kanı temizlemek için diyaliz makinesi kullanacaklar. Biyonik böbrek ise vücuda kalp pili takılarak bu sorunu çözecek.

CYBORGLAR GELİYOR

Biyoprinterla canlı insan dokusu basmak, organ klonlamak ve bu teknolojiyi insan ömrünü uzatmak için gençlik iksiri gibi kullanmak harika bir plan. Ancak, sınırlı deneylerin dışında laboratuarda insan organı basmaktan ya da klonlamaktan çok uzağız.

1980’lerde kullanıma giren yapay kalp ve kalp pili gibi biyonik organlar bu açığı kapatmak için geliştirildi. Biz de biyoprinterlar yaygınlaşana kadar biyonik organlar kullanmaya devam edeceğiz. Biyonik böbrek ise yepyeni bir buluş; çünkü her organı bir makine ile taklit etmek kolay değil.

Bu sebeple California Üniversitesi, San Francisco araştırmacılarının biyonik böbrek teknolojisini geliştirmesi 35 yıl aldı. Ortaya çıkan ürün ise Terminator gibi makine adamlar ve süper güçlü biyonik insanlardan çok daha mütevazı bir sonuç: Yapay böbreği vücuda kalp pli gibi takıyorsunuz ve kanı temizliyor.



ORGAN NAKLİ VE DİYALİZE SON

Bugün hastalar böbrek nakli için uzun yıllar bekliyor ve kendisine sıra gelene kadar diyaliz makinesi kullanmak zorunda kalıyor. Ancak, bu hastalar karaciğer nakli bekleyen diğer insanlardan çok daha şanslı; çünkü sayıları daha fazla. Bu da ilaç ve teknoloji şirketlerinin onlara öncelik vermesi anlamına geliyor.

Biyonik böbreğin nasıl çalıştığına geçmeden önce bu konuyu netleştirmekte fayda var: Bugün elimizde insanları eroin bağımlılığından kurtaracak aşılar ve felçli hastalara hareket kabiliyeti kazandıracak kontrol çipleri bulunuyor.

Ancak, ilaç şirketleri bu alanda talebi yeterli görmedikleri için seri üretime geçmiyorlar. Bu yüzden teknoloji ucuzlamıyor ve birçok hasta tıbbi çözüm olduğu halde bu çözüme ulaşıp tedavi olamıyor. Doğrusu World Science Festival’in bir oturumunda doktorlar bu sorunu bizzat dile getirdiği zaman ben de şaşırmıştım; ama işin gerçeği bu: Sürdürülebilir kârlılıkla ölçeklenebilirlik problemi.



PEKİ BİYONİK BÖBREK NASIL ÇALIŞIYOR?

Öncelikle biyonik böbreği vücuda basit bir operasyonla yerleştiriyorsunuz (bu bir iç protez, yani implant), Biyonik böbrekte kalp tarafından kontrol edilen mikroçipler bulunuyor. Böylece hastanın kanı doğal nabız atışlarına göre temizleniyor. Biyonik böbrek kandaki toksinleri doğal böbrek gibi elimine ediyor.

California Üniversitesi’nden Shuvo Roy ve Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezi’nden böbrek uzmanı Doç. Dr. William H Fissel, bu buluşun milyonlarca hastaya çare olacağını söylediler.

MİKROÇİPLE ÇALIŞIYOR NE DEMEK?

Biyonik böbreğe mikroçip takılı dediğimiz zaman, muhtemelen bunların bilgisayar çipi gibi çalıştığını düşündünüz. Ancak bunların fonksiyonu CPU’dan farklı: Kanı temizleyen yapay mikro kanallar olarak çalışıyorlar. İşte bu yüzden mikroçipler beyne değil de kalp dolaşım sistemine bağlı (sinir hücreleri ile kalbe bağlı). Kısacası biyonik böbrekteki mikroçipler aslında kanı temizleyen birer filtre.



ANCAK BİR DETAY VAR

Her biyonik böbrekte gofret gibi üst üste yerleştirilmiş 15 mikroçip var ve bunlar gerçek böbrek hücreleri barındırıyor. Bu hücreler mikroçip filtrelerinin içinde çoğalarak gelişiyor. Yoksa kanı temizlemek için tümüyle yüzde 100 mikro mekanik bir sistem geliştirmiş değiliz. Zaten bunu yapabilsek diyaliz makinelerinde kullanırdık. Kanı mekanik olarak filtre ediyoruz; ama kan değerlerini biyonik böbrekteki hücreler düzenliyor.

AKIŞKANLAR MEKANİĞİ

Biyonik böbreğin en büyük sorunu tıkanmadan çalışmasını sağlamak: Kanın içindeki pisliklerin filtreleri tıkamasını önlemek. Bilim insanları işte bunun için biyomedikal mühendis Amanda Bucks ile çalıştılar ve akışkanlar mekaniği ilkelerini kullandılar. Böylece kan damarlarının tıkanmasını ve kangren olasılığını önlediler.

ORGAN REDDİ RİSKİ YOK

Her ne kadar biyonik böbrek gerçek böbrek hücreleri içerse de bunlar vücut tarafından reddedilmeyecek şekilde işlenmiş durumda. Üstelik bu hücreler kandaki sodyum ile potasyum düzeyini de düzenleyerek kalbin sağlıklı atmasını sağlıyor ve kan basıncını koruyor.

Kaynak