Kondom (Prezervatif)
Tanım ve Etki Mekanizması
Lateks maddesinden üretilen, erkek cinsel organına takmaya uygun, içerisinde genellikle spermisit (sperm hücresini öldürücü) maddeler bulunan korunma araçlarıdır.
Ejakülasyon (boşalma) esnasında spermin kondom içinde hapsolarak kadın genital sistemine ulaşmasını engelleyerek etki eder.
Koruyuculuk Oranı ve Koruma Süresi
Kondomun koruyuculuk oranı ön planda uygulama şekline, ikinci planda kondomun kalitesine bağlıdır.
Her ilişki esnasında yeni bir kondom kullanılmalı ve orgazm sonrası çıkarıldıktan sonra penis başında az miktarda da olsa sperm bulunabileceğinden penis kadının genital sisteminden uzak tutulmalıdır.
Kondom yanlızca "tehlikeli" günlerde uygulandığında koruyuculuk oranı düşer. Bu yüzden kadın siklusun hangi döneminde bulunursa bulunsan mutlaka her ilişkide kullanılmalıdır.
En sık yapılan hatalı uygulamalardan biri de cinsel ilişkiye kondomsuz başlanması ve hemen orgazm öncesi dönemde takılmasıdır. Bu durum istenmeyen gebeliklerin oluşmasına neden olabilir. Zira ejakulasyon olmasa bile erkekten salgılanan sıvılarda az miktarda da olsa sperm hücreleri bulunmaktadır.
Kurallara uygun olarak kullanıldığında başarı oranı %70 civarındadır. Spermisit maddeler içeren kondomların koruyuculuk oranları daha yüksektir.
Uygulanması
Cinsel ilişkiye geçmeden hemen önce erkek cinsel organına uygun bir şekilde takılır. Her kondom tek kullanımlıktır.
Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır
Kadında ya da erkekte lateks ve/veya kondomun içerdiği spermisit ajanlara karşı aşırı duyarlılık olması durumunda kullanılmamalıdır.
Avantajları ve Gebelikten Koruma Dışındaki Yararları
En büyük avantajı düzensiz cinsel yaşamı olan çiftler için en uygun korunma yöntemi olmasıdır. Ulaşılması kolaydır ve ucuzdur. Gebelikten koruması dışında AIDS ve Hepatit B ve C virüsü dahil tüm mikrobiyolojik etkenlerin cinsel ilişkide çiftin birinden diğerine bulaşmasını engeller. Bu özellik diğer korunma yöntemlerinin hiç birinde bulunmayan bir özelliktir.
Ayrıca antisperm (sperme karşı) antikorlarının oluşmasını önleyebilir. Bu özellik kadında eşinin spermlerine karşı antikor oluşumuna bağlı infertilite tedavisinde yararlı olabilir.
Dezavantajları ve riskleri
Uzun süre kondom kullanan çiftlerde psikolojik cinsel işlev bozuklukları yaratabileceği söylenmesine karşın bu duruma ender rastlanır.
İlişki esnasında prezervatifin yırtılma riski her zaman mevcuttur.
Yanetkiler
Bilinen bir yan etkisi yoktur.
Uyarılar
Kondomun seçimi çok önemlidir. Üzerinde üretim tarihi ve son kullanma tarihi bulunan ve spermisit içeren kondomlar tercih edilmelidir.
Kondom kullanımında oluşan özel durumlar:
Kondomun yırtılması:
Uygun kullanımda çok ender görülür. Kondom yırtıldığında gebelik riski ve cinsel yolla bulaşan hastalık etkenlerine maruz kalma riski kondom kullanmamış olanlardaki kadar yüksektir. Acil kontrasepsiyon uygulanması ve gerekirse enfeksiyondan korunmak için tedavi görülmesi amacıyla doktora başvurulması önerilir.
Kondomun çıkartırken vajinada kalması:
Bu durumda kadın ya da erkek dikkatli bir şekilde işaret ve orta parmaklarını vajinaya yavaşça sokup kondomu bulunduğu yerden çıkarmalıdır. Kondomun yırtılması esnasında ortaya çıkan riskler burada da geçerlidir.
Kayseri Engelliler Derneği Telefon 0533 392 33 88
